Vanuatu yerlileri.

Pasifik’teki uzak adalarda yapılan yeni genetik araştırmalar, aile yapısı, sosyal gelenekler ve bugün orada yaşayan insanların atalarının popülasyonları dahil olmak üzere dünyanın en eski denizcilerinin atalarına ve kültürüne dair yeni bilgiler sunuyor.

Science dergisinde yayımlanan çalışma, bu bölgenin bir alt bölgesine daha önce belgelenmemiş beş göçü ortaya koyuyor ve yaklaşık 2.500 ila 3.500 yıl önce bu Pasifik adalarının ilk sakinlerinin -kuzey bölgesindeki Guam ve güneybatıdaki Vanuatu da dahil olmak üzere- kadınların evlendikten sonra neredeyse her zaman topluluklarında kaldıkları anayerel nüfus yapılarına sahip olduğunu öne sürüyor. Erkekler ise eşleriyle birlikte yaşamak için daha sık annelerinin topluluğunun dışına taşınıyordu.

Uygulama, kadınların kendi topluluklarını terk etmeye zorlandığı ataerkil toplumlardan farklı. Bu bulgular, dünyanın en eski denizcilerinin kadın soyları aracılığıyla örgütlendiği fikrini destekliyor.

Sonuçlar, 2.800 ila 300 yıl önce 164 eski birey ve 112 modern birey üzerinde yapılan genom çapında bir analizden geliyor.

İnsan Evrimsel Biyolojisi Bölümü’nde profesör ve Harvard Tıp Okulu’nda genetik profesörü olan David Reich, “Genetik verilerden kültürel kalıpları öğrenebilmek beklenmedik bir hediye.” diyor. “Bugün, Pasifik’teki geleneksel topluluklar hem ataerkil hem de anaerkil nüfus yapılarına sahip ve eski topluluklarında ortak uygulamanın ne olduğu konusunda bir tartışma vardı. Bu sonuçlar, ilk denizcilerde ana yerelliğin kural olduğunu gösteriyor.”

Genetik analiz, yaklaşık 2.500 ila 3.000 yıl önce yaşayan Guam, Vanuatu ve Tonga’dan erken denizcileri karşılaştırdı ve insanların yalnızca biyolojik annelerinden miras aldığı mitokondriyal DNA dizilerinin, DNA’larının geri kalanından çok daha fazlasını paylaşırken neredeyse tamamen farklı olduğunu ortaya koydu. Bunun olabilmesinin tek yolu, kendi topluluklarını yenileriyle evlenmek için terk eden göçmenlerin neredeyse her zaman erkek olmaları.

Reich, “Kadınlar kesinlikle yeni adalara taşındılar, ancak bunu yaptıklarında hem kadınların hem de erkeklerin ortak hareketlerinin bir parçası oldular. Bu topluluktan ayrılma modeli, genetik farklılaşmanın mitokondriyal DNA’da genomun geri kalanından neden çok daha yüksek olduğunu açıklamak için neredeyse erkeklere özgü olmalı.” diyor.

Vanuatu, Pasifik’in daha uzak adalarına açılan bir kapıydı.

Disiplinler arası bir genetikçi ve arkeolog ekibinin yaptığı yeni çalışma, yeryüzünde insan olabilecek son yaşanabilir yer olan Uzak Okyanusya olarak adlandırılan geniş Pasifik bölgesinden gelen antik DNA verilerini beş katına çıkarıyor. Aynı zamanda, Uzak Okyanusya’nın ana alt bölgelerinden birinin olağanüstü karmaşık insanlarına dair şaşırtıcı bilgiler sağlıyor.

İnsanlar 50.000 yıl önce Avustralya, Yeni Gine, Bismarck Takımadaları ve Solomon Adaları’na geldi ve yayıldı. Ancak, benzersiz uzun mesafe kanolarında açık suları geçme teknolojisini geliştirdikten sonra ilk kez Uzak Okyanusya’da yaşamaya 3.500 yıl önce başladı.

Bu genişleme, Ekvator’un kuzeyinde Guam, Marshall Adaları, Caroline Adaları, Palau ve Kuzey Mariana Adaları dahil olmak üzere yaklaşık iki bin küçük ada olan Mikronezya adlı bölgeyi içeriyordu.

İnsanların bölgeye ulaşmak için hangi yolları izlediği uzun zamandır bir gizemdi. Mikronezya’ya göçün beş akışının açığa çıkması, bu gizeme ve bugün oradaki insanların kökenlerine açıklık getirmeye yardımcı oluyor.

Reich’in laboratuvarında doktora sonrası araştırmacı ve çalışmanın baş yazarı olan Liu, “Antik DNA ile belgelediğimiz bu göçler, bu bölgenin benzersiz tarihini şekillendiren kilit olaylar. Bazı bulgular çok şaşırtıcıydı.” diyor.

Tespit edilen beş göçten üçü Doğu Asya’dan, biri Polinezya’dan ve anakara Yeni Gine’nin kuzey kenarlarından gelen bir Papua soyundandı. Yeni Gine’den gelen yerli soy, bu göçün farklı bir akımının (Biri Yeni Britanya’dan, Yeni Gine’nin doğusundaki bir ada zinciri) güneybatı Pasifik ve Orta Mikronezya’daki Papua soyunun kaynağı olması nedeniyle büyük bir sürprizdi.

Araştırmacılar ayrıca, Guam ve Saipan da dahil olmak üzere, Mikronezya’daki Mariana Adaları’nın günümüz yerli halkının, neredeyse tüm Avrupa temas öncesi atalarını, araştırmacıların tespit ettiği Doğu Asya ile ilişkili iki göçten türediğini buldular. Liu, “Bu onları, Yeni Gine bölgesinden ataları olmayan tek açık Pasifik halkı yapıyor.” diyor.

Araştırmacılar, çalışma için Mikronezya’daki birkaç yerli topluluğa danıştı. Bu, Reich’in grubu tarafından uzak Pasifik adalarından gelen orijinal antik DNA verilerinin dördüncü yayını.

Reich, “Antik DNA çalışması yaptığımızda, sadece bir bölgenin nüfus tarihi hakkında bir makale yazıp devam etmemek çok önemli. Her makale, yanıtladığı kadar yeni soruyu gündeme getirir ve bu, ilk bulguları takip etmek için uzun vadeli taahhüt gerektirir. Pasifik adalarında pek çok açık soru var, daha keşfedilmeyi bekleyen pek çok sürpriz var.” diyor.

Harvard University. 30 Haziran 2022.

Makale: Yue-Chen Liu et al. (2022).

Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >