Blog

Araştırmacılar, yaklaşık 6.000 yıl önce, kuzeydoğu Avrupa’daki avcı-toplayıcıların büyük olasılıkla bu halkaları parçalara ayırdıklarını ve daha sonra sosyal ilişkilerin sembolü olarak başkalarıyla paylaşmak üzere süs eşyalarına dönüştürdüklerini söylüyor. Daha önce, bu kayrak halka parçalarını keşfeden arkeologlar, halkaların gömüldükten sonra doğal olarak parçalara ayrıldığını varsayıyordu.

Çoğu arkeolojik malzeme parçalanmış halde bulunduğundan, bu fenomen, nesnelerin uzun süre yeraltında gömülü olmasının doğal bir sonucu olarak kabul edildi.

Ancak, Helsinki Üniversitesi’nden Doktora Sonrası Araştırmacı Marja Ahola’ya göre, tüm objelerin mutlaka kazara kırılmış olması gerekmiyor. Bunun yerine, bazı objelerin sosyal ilişkileri sürdürmenin, takas veya ritüel aktivitelerin bir parçası olarak bilerek parçalanmış olmaları mümkün.

Yeni araştırma, geniş ve merkezi yerlerde önemli sayıda süs objesinin bulunduğunu gösterdi. Bazı süs objelerinin, Onega Gölü bölgesinden geldiği ve yaygın bir değişim ağıyla Finlandiya’ya taşındığı için ağ içinde kurulan bağlantıları simgelemeleri muhtemel.

Araştırma grubu, kayrak halka süsleme parçalarını eşleştirerek, jeokimyasal bileşimlerini analiz ederek ve objelerdeki kullanım ve üretim izlerini araştırarak, süs eşyalarının sadece giyilmediğini, aynı zamanda kasıtlı olarak kırıldığını da gösterdi.

Aynı süs objesine ait parçalar iki farklı yerde bulunduğundan, bunların iki farklı kişi tarafından kullanılmış olması muhtemeldi. Bunun bir başka göstergesi de parçalardan birinin diğerine göre daha ayrıntılı işlenmiş olması.

Ahola, “Aynı objenin bu parçaları, iki kişinin el izini ve tercihlerini gösteriyor olabilir. Belki de kurulan bir bağın sembolü olarak takıları takmışlardı.” diyor.

Benzer bir bağlantı, biri yerleşim yeri bağlamında, diğeri ise yerleşim yakınında incelenen bir mezar alanında bulunan aynı üretim sürecinde oluşturulan kayrak halka süslemelerinde bulundu.

Ahola, “Burada gördüğümüz, yaşayanlar ve ölüler arasındaki bağlantıyı korumanın bir yolu olabilir. Bu aynı zamanda belirli bir ikamet yeri ile bir mezar yeri arasındaki ilk açık maddi bağlantı. Yani orada yaşayanlar büyük ihtimalle ölülerini kendilerine yakın bir yere gömmüşlerdi.” diyor.

50’den biraz fazla kayrak halka süslemenin bir X-ışını floresan analizi (XRF), süs eşyalarının veya bunların parçalarının bazılarının, bulundukları yerden yüzlerce kilometre uzakta, Rusya’nın Onega Gölü bölgesinden ithal edildiğini gösterdi. XRF analizleri, inorganik arkeolojik malzemelerin element konsantrasyonlarını ve hammaddelerini çok yüksek bir hassasiyetle belirlemek için kullanılabilir. Teknik, tamamen zarar vermeden bir yüzey analizi olarak uygulanabilir, bu da onu arkeolojik obje çalışmasına mükemmel şekilde uygun hale getiriyor.

Helsinki Üniversitesi’nden Elisabeth Holmqvist-Sipilä, “İncelenen objelerin elementel konsantrasyonlarını uluslararası veri setleri temelinde yayınlanan bulgularla karşılaştırarak, bazı süs eşyalarının veya içlerinde kullanılan taş malzemenin, öncelikle Onega Gölü bölgesinden geniş bir değişim ağı aracılığıyla Finlandiya’ya taşındığını gösterebildik.” diyor.

“Ayrıca objelerin kimyasal bileşiminde, tasarımlarıyla bağıntılı bir çeşitlilik vardı. Bu faktörler, süslerin Onega Gölü bölgesinde birkaç parti halinde, büyük olasılıkla farklı yerlerde ve birkaç üretici tarafından üretildiğini gösteriyor.”

University of Helsinki. 25 Nisan 2022.

Makale: Ahola, M., Holmqvist, E., & Pesonen, P. (2022).​

Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >