Blog
Develi Zile Mezarlığı’nda 11. Yüzyıldan Osmanlı’ya Uzanan Taş Hafıza
Araştırmanın dikkat çeken bulgularından biri, en erken tarihli mezar taşında tespit edilen damganın Oğuz boylarından birine ait olmasıdır.
www.arkeolojikhaber.com
Kayseri’nin Develi ilçesindeki Zile Mahallesi mezarlığında gerçekleştirilen kapsamlı yüzey araştırması, Türk boylarına ait damgaları ve Osmanlı döneminin bezemeli mezar taşı geleneklerini bir araya getiren 123 tarihi taşın ayrıntılı şekilde belgelenmesini sağladı. Prof. Dr. Aslı Sağıroğlu’nun yürüttüğü çalışma, bölgenin 11. yüzyıldan günümüze uzanan kesintisiz defin kültürüne ve sosyo-kültürel yapısına ışık tutuyor.
Türk Boyları ve Osmanlı Estetiğinin İzleri: Zile Mahallesi Mezar Taşları
Zile Mahallesi’nde Çok Katmanlı Bir Kültürel Peyzaj
Erciyes Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aslı Sağıroğlu ve araştırma ekibi, Develi’nin Zile Mahallesi’nde yer alan tarihî mezarlıkta gerçekleştirdikleri çalışma kapsamında 123 mezar taşını ayrıntılı şekilde envanterledi. Fotoğraf çekimi, rölöve, çizim ve estampaj tekniklerinin birlikte kullanıldığı bu çok yönlü araştırma, mezarlığın kadim karakterini ve bölgenin kültürel sürekliliğini görünür kıldı. Çalışmada yaklaşık 80 mezar taşının kitabeleri okunarak tarihlemeleri, ifadelendirme biçimleri ve mezarlığın sosyo-dinî yapısına dair önemli veriler elde edildi.
Prof. Dr. Aslı Sağıroğlu
11. Yüzyıla Uzanan Türk Boyu Damgaları
Araştırmanın dikkat çeken bulgularından biri, en erken tarihli mezar taşında tespit edilen damganın Oğuz boylarından birine ait olmasıdır. Prof. Dr. Sağıroğlu, bu damganın 11. yüzyıla tarihlendiğini belirterek mezarlığın bin yılı aşkın süredir kullanımda olduğunun altını çizdi. Bu bulgu, Develi çevresindeki Türk yerleşimlerinin sürekliliği açısından büyük önem taşırken, bölgede tarihsel sosyal örgütlenmenin izlerini de ortaya koyuyor.
Osmanlı Dönemi Bezemeleri ve İkonografik Çeşitlilik
Mezarlık, erken Osmanlı ve beylikler dönemine tarihlenen mihrabiye tipli mezar taşlarıyla da dikkat çekiyor. Baş ve ayak şahidelerinde görülen mukarnaslı ve kademeli mihrap formu, bölgedeki taş işçiliğinin ileri seviyesini ve dönemin estetik anlayışını yansıtıyor. Geç Osmanlı dönemine ait mezar taşlarında ise bireylerin meslekleri ve toplumsal rollerinin kabartma imgelerle temsil edildiği görülüyor: kahramanlık nitelikleri mızrak, tüfek veya tabanca figürleriyle; kadın kimliği çiçek buketleriyle; din adamlığı ise ibrik motifleriyle sembolleştirilmiş bulunuyor. Bu ikonografik çeşitlilik, mezarlığın aynı zamanda bir toplumsal hafıza alanı olarak işlediğini kanıtlıyor.
Sosyolojik Veriler ve Yerel Kimlik
Araştırmada Mührü Süleyman ve çarkıfelek motifli taşlar ile hacı, şeyh ve seyit lakaplı ailelere ait kitabeler de tespit edildi. Bu bulgular, bölgenin uzun dönemli demografik yapısına ve toplumsal örgütlenmesine dair önemli ipuçları sunuyor. Sağıroğlu, mezar taşlarının hem tarihî hem de sosyolojik açıdan büyük değer taşıdığını, bu nedenle alandaki mezar taşlarının yerinde korunmasının ve yeni definlerin tarihî yapıya zarar vermeden planlanmasının önem taşıdığını vurguladı.
Koruma Gereksinimi ve Yerel Bilincin Önemi
Doğal koşullara rağmen büyük ölçüde korunabilmiş alçak kabartmalı mezar taşlarının geleceğe aktarılması için koruma bilincinin güçlendirilmesi gerektiği ifade edildi. Sağıroğlu, yürütülen çalışmanın yalnızca akademik bir envanter değil, aynı zamanda yerel halkın kültürel mirasa yönelik farkındalığını artırmayı amaçlayan bir girişim olduğunu belirtti. Böylece Zile Mahallesi mezarlığı, hem Türk boylarının izlerini hem de Osmanlı estetik geleneklerini yansıtan yaşayan bir kültürel miras alanı olarak tanımlandı.
Müzahim Zahid Tüzün aa
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >