Bournemouth Üniversitesi’ndeki araþtýrmacýlar, Tanzanya Laetoli’de, dünyanýn en eski insan ayak izlerinin olduðu bölgede, diðer ayak izlerinin üzerinde gizlenmiþ olan ayak izlerini ortaya çýkarmak için yeni bir yazýlým geliþtirdi. Bu yazýlým, izlerin þekline dair yeni bilgiler edinmemizi saðlamanýn yaný sýra, önceden bilinmeyen dördüncü bir bireye ait ayak izlerine dair ipuçlarý da buldu.

Yazýlým, Doðal Çevre Araþtýrma Konseyi (NERC) Ýnovasyon Projesi kapsamýnda geliþtirildikten sonra, Profesör Matthew Bennett ve Dr. Marcin Budka 2015’te adli ayak izi analizleri için kullanýlmaya baþlandý. Kendileri, modern ayakkabý izi kanýtlarýný üç boyutlu olarak yakalayýp dijital ortamda analiz teknikleri geliþtirerek olay yeri incelemede kullanýlan yöntemleri iyileþtirme üzerine çalýþýyorlar.

Ayak izleri, bunlarý býrakan bireylerle ilgili vücut kitleleri, aðýrlýklarý ve yürüme hýzlarý gibi çok önemli bilgiler verir. “Ayak izleri, atalarýmýzýn nasýl hareket ettiðine dair bilgiler içerir.” diyor Profesör Bennett. “Laetoli’deki izler, dünyadaki en eski insan ayak izleri ve erken atalarýmýzýn sýra halinde devam eden ayak izleri, volkanik kül sayesinde korunmuþ. Erken insanlarýn nasýl yürüdüðüne dair etkileyici bir anlayýþ kazanmamýzý saðlýyorlar. Bizim modern olay yeri incelemeleri için geliþtirdiðimiz teknikler, bu eski ayak izlerinin olduðu sit alaný hakkýnda da yeni bilgiler edinmemizi saðlayabilir.”

Laetoli’deki izler, Mary Leaky tarafýndan 1976’da keþfedildiler ve yaklaþýk 3,6 milyon yýllýk olduklarý düþünülüyor. Sit alanýnda, iki homininin yan yana yürüdüðü yerde, birbirine paralel ilerleyen iki ayak izi sýrasý var. Bu sýralardan biri, üçüncü bir birey ayný sýrada yürüdüðünde bozulmuþ. Birbirinin içine geçen bu ayak izlerinin olduðu sýra, bilimciler tarafýndan son 40 yýldýr genellikle pek ilgi görmedi. Bu izleri býrakanlarýn yürüme þekli hakkýndaki ateþli tartýþmalar ise genellikle bozulmamýþ ayak izlerinin olduðu sýra üzerinden yapýldý.

NERC Ýnovasyon Projesi tarafýndan geliþtirilen yazýlýmý kullanan Profesör Bennett ve meslektaþlarý, birbirine girmiþ olan bu iz sýrasýndaki ayak izlerini birbirinden ayýrmayý baþararak, bu esrarengiz üçüncü bireyin býraktýðý ayak izlerinin þekillerini ilk kez ortaya çýkardý. Sit alanýnda ayrýca dördüncü bireye ait izlerin olduðuna dair ilginç ipuçlarý da var.

Bournemouth Üniversitesi, modern ayak izi kanýtlarýnýn analiziyle ilgili dijital yöntemler geliþtirmede öncü. Araþtýrmada kullanýlan yazýlýmý geliþtiren Dr. Marcin Budka þöyle diyor: “Kendi tekniklerimizi bu çok eski ayak izlerinden yeni veriler edinmek için kullanabildiðimizden dolayý çok mutluyuz.”

Bu haritada da üçüncü ayak izine dair belirtiler bulunuyor. Görsel: Bennett M. R. ve dið., 2016.

“Bu da demek oluyor ki bu ayak izlerinin býrakan homininlerin araþtýrýlmasýnda, paleoantropologlarýn elinde olan bilgileri etkili bir biçimde iki katýna çýkardýk.” diyor araþtýrmanýn yazarlarýndan biri olan Dr. Reynolds.

Orijinal analizin tasarlanmasýna yardýmcý olan Sarita Morse: “Erken atalarýmýzla ilgili yeni keþifler yapmanýn yaný sýra, bu bilimi modern toplumun suçla savaþmasýna yardýmcý olmak için de kullanabiliyoruz. Olay yerlerindeki izleri dijitalleþtirerek bu kanýtlarý kolaylýkla saklayabiliyor, paylaþabiliyor ve inceleyebiliyoruz.” diye belirtti.

Makale, Scientific Reports‘ta yayýnlandý.

Bennett, M. R. ve dið. Laetoli’s lost tracks: 3D generated mean shape and missing footprints. Sci. Rep. 6, 21916; doi: 10.1038/srep21916 (2016).

Heritage Daily-Arkeofili.com