Blog

Eyl3

Eski Çikolata Kapları Günümüz Yerlileri Hakkında Ne Anlatıyor?

| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorum

etiketler Chaco çikolata çikolata kapları kakao Pueblo Pueblo Bonito

Eski Çikolata Kapları Günümüz Yerlileri Hakkında Ne Anlatıyor?

Yazar: Pelin Su Ünal on 2 Eylül 2020

On yıl önce bir arkeolog silindir Pueblo kaplarında kakao tortusu bulduğunda, yapılan çıkarımlar muazzamdı. Bu buluş, Chaco Kanyonu’ndaki Güneybatı çöl gezginlerinin MS 900’de bile Mayalar gibi tropik Mezoamerika kakao çiftçileriyle alışveriş yaptığını kanıtlıyordu.

Chaco’lular bu silindir gereçleri kullanmayı MS 1100’den sonra, gereçlerin çoğunun kasıtlı olarak çıkarılan bir yangında yanmasını takiben bıraktılar. Ama çikolata içmeye devam ettiler. C: James Di Loreto, Smithsonian

İçme gereçlerindeki biçim değişimi

12. yüzyılın başlarında, Chaco Kanyonu’nda bu silindir kapların varlığı birdenbire son buldu. Pueblo’lular kupalardan 112’sini Pueblo Bonito’da bir odaya yığıp bunları ateşe verdiler. Çikolata içmeye devam etmelerine rağmen, artık silindir kullanmıyorlardı. Bu durum, kapların dini olarak kakao kadar önemli olduğunu gösteriyor.

“Kap kacakların mistik güçleri olduğuna inanılıyordu ve ateş ile yok ediliyorlardı. Kanıtlar, bazı özel kap kacakların mevcut olduğunu gösteriyor.” diyor. New Mexico Üniversitesi’nden, kupaların içindeki kakaoyu keşfeden arkeolog Dr. Patricia Crown. “Silindir kapların sonu geldi, çikolata içmenin ise gelmedi.”

MS 1100’deki bu yangından sonra, Antik Pueblo insanları kupalardan kakao içmeye başladı. Silindir çikolata küp ritüellerinin detayları ise zaman içinde kayboldu.

Hopi seramikçileri, Smithsonian Doğal Tarih Müzesi’ndeki seramik koleksiyonu ile kişisel bağlar kurabiliyor. Kurtarılan Sesler programı ile çalışan seramikçiler, soldan sağa sırayla Karen Charley, Darlene James ve Delaine Fern Chee. C: Recovering Voices, Smithsonian

Hangisi daha önceydi, çikolata içmek mi, içme gereçleri mi?

Çanak çömlek ile ilgili çalışmalar yapmak, Güneybatı ve Mezoamerika arasındaki karmaşık alışveriş ile ilgili daha çok şey öğrenmek açısından bilim insanları için faydalı olabiliyor. Benzer şekillerdeki kavanoz, kupa ve kaseler, farklı toplumlarda benzer amaçlarla kullanılmış olabilir.

Yeni yayımlanan bir podcast’de Crown, Chaco kaplarının test edilmesiyle ilgili fikrinin nereye dayandığını açıkladı. Maya kavanozlarının çikolata içmek için kullanıldığını belirten bir Maya uzmanı ile konuşurken, Crown Chaco kavanozlarının da aynı amaçla kullanılıp kullanılmadığını merak etti. Kavanozun şekli Crown’a fikir verdi ve ritüellerin, çikolatanın kendisi gibi, geniş bir akıma dönüşmüş olabileceğine dair bir ipucu oldu.

“ABD ile Meksika sınırında herhangi bir duvar yoktu, bu etkileşime geçilmesine, fikir ve ürün alışverişine izin verdi.” diyor Crown. “Bu, bugün olduğumuz yerden baktığımızda, işlerin 1000 yıl önce nasıl farklı olduğuna dair düşünmemize yardımcı oluyor.

Pueblo’luların ticari ürünleri arasında kakaodan fazlası vardı. Yarımküre üzerindeki diğer medeniyetler ile fikir, papağan, farklı yiyecekler ve seramik yapım tekniklerinin alışverişini yaptılar.

“Bu, insanların Mezoamerika ormanlarında kakao hasadı yaptığı ve Güneybatı’daki insanlara ulaşacak kadar devasa bir ağ yaratarak ticaret yaptıkları anlamına geliyor. Bu durum insanların sahip olduğu geniş bilgi birikimini gösteriyor,” diyor Rick. “Global modern dünyamızda, biz insanlar, internet öncesi dönem ve kitlesel ulaşım öncesi dönemler ya da 1000 yıl önce bu tip bağlantıların edinilmesine ilişkin pek düşünmüyoruz.”

Pueblo seramikçiliğinin hala söyleyecek bir şeyi var

New Mexico’daki Chaco Kanyonu Ulusal Tarih Parkı ise geçmişteki Pueblo’luların tanık olduğundan farklı bir görünüme sahip. Ama kanyon, Chaco Kanyonu varisleri için kültürel ve dini önemini kaybetmiş değil. Hopi’ler dahil olmak üzere kabileler, Chaco Kanyonu’nu geleneklerinin bir parçası olarak görmeye devam ediyor.

“Önemli hususlardan biri, bir medeniyetin tamamen yok olduğu fikrine inanmamak,” diyor müzenin Kuzey Amerika Yerli Kültürü küratörü Dr. Gwyn Isaac. “Bu yerler hala büyük miktarda birbirlerine benziyor ve bu şekilde seramikçilik anlamını kazanıyor. Seramikçilik yoluyla taşınan canlılık, fikirler ve tasarımlar, bugün hala seramikçiliğin nasıl değer kazandığının bir parçası.”

Kurtarılan Sesler, bir dil ve kültürel canlandırma programı. Yerli topluluklarını Smithsonian koleksiyonları ile buluşturuyor. Örneğin, Hopi seramikçileri, koleksiyonları jenerasyonlar arası bilgi birikimini geliştirmek için kullanıyor ve koleksiyonların yerli değer yargıları bakımından anlaşılabilmesi için Smithsonian ile işbirliği kuruyor.

“Bizimle koleksiyon üzerinde çalışmaya gelen Hopi seramikçileri var. Buraya yaptıkları ziyaretlerde edindikleri tüm bilgi birikimini, yeni nesillerin seramikçiliği öğrenmesine yardım etmek için kullanıyorlar.” diyor Isaac. “İnsanlar, seramikçilik ile uğraşarak atalarına oldukça bağlı ve yakın hissediyorlar. Bu, geçmiş ile günümüzün bağ kurması için bir yol.”

Geçmişte, Chaco silindir kavanozları çikolata içmek için kullanılıyordu. Artık bu amaçla kullanılmıyor olsalar da başka bir işe yarıyorlar: Güneybatı ve tropikler arasındaki dinamik bir ticaret yolunun inandırıcı bir kanıtı ve aynı zamanda kabile seramikçilerinin varislerinin yaşayan tarihi olmak.

“Chaco Kanyonu ve seramikçiliği, bu toplulukların bozulmadığının, devam ettiğinin göstergesi.” diyor Isaac. “Bu toplumlar için, bunlar hep mevcut olan fikirlerdi. Ama arkeolog ve antropologlar açısından, bu topluluklar tarafından bu yerlerin onlar için ne anlama geldiği gibi konularda daha iyi eğitilmemiz gerektiğini söyleyebiliriz.”

Abigail Eisenstadt. 7 Temmuz 2020-www.arkeofili.com

Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >

Kategoriler

Yeni Yorumlar

Çok Okunanlar

Arşiv

Blog

Eski Çikolata Kapları Günümüz Yerlileri Hakkında Ne Anlatıyor?

Eski Çikolata Kapları Günümüz Yerlileri Hakkında Ne Anlatıyor?

Yazıya Yorum Ekleyin