Blog
Göbeklitepe Dikilitaþlarýndaki Kabartmalar Yok Oluyor
| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorumGöbeklitepe Dikilitaþlarýndaki Kabartmalar Yok Oluyor
Tarihi 12.000 yýl öncesine uzanan Göbeklitepe’yi kar kaplamasý, yapýlan çatý örtüsünü tekrar tartýþmaya açtý. “Göbeklitepe yýlý bitince alan kaderine mi terk ediliyor?”
Göbeklitepe’yi doðal etkenlerden korumasý için 6 milyon 500 bin Euro harcanarak yapýmýna baþlanan ve 2018 yýlýnda yapýmý tamamlanan yaklaþýk 4.000 metrekarelik çelik çatý Göbeklitepe’yi ne kadar koruyor?
Son günlerde sosyal medyada Göbeklitepe’nin karla kaplý fotoðraflarý dolaþýyor. Fotoðraflarda görüldüðü kadarýyla dünyanýn baþka bir yerinde benzerleri olmayan yaklaþýk 12.000 yýllýk dikilitaþlarýn üzeri kar ile örtülmüþ.
Daha sonra bu kar eriyecek ve taþlarý ýslatacak. Öteki gün güneþ açtýðýnda ise dikilitaþlar kurumaya baþlayacak, gözeneklerdeki sular çekilecek. Taþlar küçük küçük fark edilmeden ufalanacak.
Peki koruma çatýsý ne için yapýlmýþtý?
Göbeklitepe’deki çatý örtüsü, eski kazý baþkaný Prof. Dr. Klaus Schmidt tarafýndan projelendirilmiþ, Avrupa Birliði’nin desteklediði bir fon ile Þanlýurfa Koruma Kurulu’ndan onay alýnmýþ bir projeydi. Ancak bu çatý örtüsünün, UNESCO listesindeki Göbeklitepe’yi korumasý pek mümkün gözükmüyor.
Asýl tehlike rüzgarýn getirdiði kum
Tüm bunlarýn haricinde dikilitaþlar için tek ciddi problem kar deðil. Tepelik bir noktada yer alan Göbeklitepe’de þiddetli rüzgarlar ile birlikte gelen kumlar, dikilitaþlarýn üzerindeki kabartmalar ve çeþitli tasvirler için gözardý edilemeyecek derecede tehlike oluþturuyor.
Bu kum fýrtýnalarý yüzünden kabartmalar artýk eski canlýlýðýnda deðil ve çok daha zor görülür durumda. Özellikle yeni yapýlan yürüyüþ yolunun uzaklýðý, kabartmalarý daha da zor görünür hale getiriyor. Göbeklitepe’ye 10 yýl önce giden ve þimdi giden bir kiþi, kabartmalarýn ne kadar tahrip olduðunu ve silindiðini çok rahatlýkla söyleyebilecek durumda.
“Dikilitaþlarýn yerine replikalarý koyulmalý”
Prof. Dr. Mehmet Özdoðan Arkeofili’ye yaptýðý açýklamada, çatý örtüsünün çok yetersiz olduðunu ve acilen baþka önlemler alýnmasý gerektiðini söylüyor.
Özdoðan, “Önce çatý örtüsü dýþýnda, kazýlmýþ çok geniþ bir alan var, bunlar hýzla aþýnýyor, kabartmalar silinmeye baþladý. Çatýlar dairesel tasarým olduðu için ekleyerek geniþletilemiyor. Oysa eski çatý, Hauptmann Bey’in yaptýðý çatý, tamam güzel deðildi ancak dörtgendi, kazý ile birlikte eklenerek geniþleyebiliyordu.” diyor.
“Göbeklitepe’de sorun yaðýþ deðil, rüzgarla gelen kum bombardýmaný. Þimdiki çatýlar yüksek, kumu ve rüzgarý engellemez.”
“Mutlaka tepenin genelinde çok ciddi bir koruma stratejisi geliþtirilmeli, eðer bu yapýlamýyor ise, ki þu anda yok, orijinal kabartmalar müzeye alýnýp yerlerine kopyalarý konmalý.”
www.arkeofili.com
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >