Blog
Ýnsanlar Dans Etmeyi Nasýl Öðrendi?
Bir hayvanat bahçesindeki iki þempanzenin dansa benzer davranýþlarý, insan dansýnýn nasýl evrimleþtiði sorusunu ateþledi.
Hayvanat bahçesinde iki þempanzeyi gözlemleyen bir psikolog, þimdiye kadar görülmemiþ bir davranýþ sergilediklerini, ritmik bir sosyal ritüelde beraber koordine olarak hareket ettiklerini keþfetti.
ABD’deki bir hayvanat bahçesinde yaþayan iki þempanzenin insan “conga-line” dansýna (genellikle kiþilerin birbirlerinin arkasýna geçerek uzun bir hat oluþturduðu ve çember þeklini aldýklarý 1950’lerin meþhur dansý) benzer bir ikili dans benzeri bir davranýþ sergilediði gözlemlendikten sonra, insan dansýnýn nasýl evrimleþtiði sorusu gündeme geldi.
12 Aralýk’ta Scientific Reports dergisinde yayýmlanan ‘Ýki þempanzenin tüm vücutlarýný kullanarak yaptýklarý ikili ritmik hareketler’ isimli makalede, Warwick Üniversitesi önderliðinde araþtýrmacýlar, iki diþi þempanze arasýnda motorsal koordinasyon, senkron ve ritim seviyeleri fark ettiler ve bu seviyeleri, ayný müzik parçasýný icra eden orkestra sanatçýlarýnýn gösterdiði seviyelerle karþýlaþtýrdýlar.
https://www.youtube.com/watch?v=3pwHD0vKLCo&feature=emb_title
Diðer türlerin, harici bir uyaran varken, sadece bireysel olarak ritmik bir tempoya geçerek eðlendikleri görülmüþtü, ancak bu sefer ilk defa bu davranýþ, insan olmayan etkenler veya sinyaller tarafýndan tetiklenmedi.
Her ne kadar yeni tarif edilen davranýþ muhtemelen bu büyük maymun türünde esaret altýnda olmanýn yarattýðý yeni bir stereotip þekli olarak karþýmýza çýksa da, insan dansýnýn evrimiyle ilgilenen bilim insanlarýný, insanýn en coþkulu ve en zengin ifade þekillerinden birinin ortaya çýkýþýna yol açmýþ olabilecek yeni koþullarý düþünmeye zorladý.
Warwick Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nden Dr. Adriano Lameira þöyle diyor:
“Dans, insan ifadelerinin bir simgesidir. Dünya kültürleri arasýndaki þaþýrtýcý çeþitliliðe ve benzer hayvan sistemlerinin göz kamaþtýrýcý bolluðuna raðmen, insan dansýnýn evrimi belirsizliðini korumaktadýr.”
“Dans, bireylerin tüm vücut temposunu partnerlerininkine yakýn bir hassasiyetle senkronize etmelerini gerektirir, bu da insan olmayan primatlar arasýnda neden dans þekillerinin bulunmadýðýný açýklar. Bu büyük maymunlarda yapýþýk ritmik vücut sürükleme hareketinin kanýtýdýr. Ýnsan dansýnýn hala eksik olan olasý ön aþamalarýný yeniden inþa etmeye yardýmcý olabilir. “
Araþtýrmacýlar, kafeste tutulan iki þempanzenin arasýnda endojen kaynaklý ritüel dans benzeri senkronize bipedalizm (iki ayak üstünde durma) davranýþlarý olduðunu söylediler.
Videolarý inceleyerek, bireyler arasýndaki senkronizasyonun rastgele olmadýðýný, öngörülebilir ve aþamalarýn birbiriyle uyumlu olduðunu, anlýk santisaniye hassasiyetle sürdürüldüðünü ve ortaklaþa düzenlendiðini, bireylerin adýmlara yön verdiðini keþfettiler.
Science Daily. 12 Aralýk 2019.
Makale: Lameira, A. R., Eerola, T., & Ravignani, A. (2019). Coupled whole-body rhythmic entrainment between two chimpanzees. Scientific Reports, 9(1), 1-8.
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >