Blog

İrlanda’daki Caherconnell Cashel olarak bilinen kale bölgesinde içi boş kemik ve bakır alaşımlı uçtan yapılmış bir divit kalem keşfedildi.

Dr Michelle Comber ve Dr. Michelle Comber tarafından Burren’deki Caherconnell Cashel’de yapılan son arkeolojik araştırmalar, İrlanda’da bilinen en eski divit kalemi ortaya çıkardı.

10. yüzyılın sonlarında inşa edilmiş ve 17. yüzyılın başlarına kadar sürekli olarak kullanılan bir yerleşim yeri olan cashel, zengin yerel yöneticilere ev sahipliği yapmıştı. Zenginlikleri, başarılı çiftçilik üzerine kurulmuştu ve iyi zanaatkarlık, askeri uğraşlar, dış ticaret, oyunlar, müzik ve görünüşe göre okuryazarlık yapmalarına izin veriyordu.

Arkeolog Michell Comber’a göre kalem, 11. yüzyıla tarihlenen bir katmanda bulundu ve bu da onu İrlanda’nın bilinen en eski mürekkepli kalemi yapıyor. Dr Comber tarafından keşfedilen kalem, bir ucuna bakır alaşımlı bir uç yerleştirilmiş içi boş bir kemikten yapılmıştı. Yerleşimin içinde, 11. yüzyıla ait bir tabakada bulunan kalem, keşfedildiğinde büyük bir heyecan yarattı.

Bu formda veya erken tarihli hiçbir mürekkepli kalem daha önce bulunmamıştı ve İrlanda’daki erken okuryazarlığın çoğu kanıtı laik toplumla değil Kilise ile ilişkiliydi. Comber, Orta Çağ İrlanda’sında okuryazarlığın genellikle kiliseyle ilişkili olduğunu söylüyor.

Bu nedenler, dikkatli olunmasını gerektirdi ve bir kalem olarak işlev görüp görmediğini test etmek için bir replika oluşturulmasına karar verildi. Kalemin birebir kopyasının kullanımı, bunun gerçekten de bir divit kalemi olduğunu ortaya koydu. Yani, bu gerçekten İrlanda’da bilinen en eski mürekkepli kalemi temsil ediyor gibi görünüyor.

O zamanlar tüy kalemler daha yaygın yazı gereçleriydi, ancak bulunan kalem gibi bir kalem ideal olarak ince işler için uygun olmalıydı. Hatta uzman hattat ve tarihçi Tim O’Neill’in önerdiğine göre belki de ince çizgilerin çizilmesi için bu kalem çok daha uygundu: “Bu kadar erken bir tarihe ait metal bir kalem ucunun hakkını vermek hala zor! Ancak mürekkeple çalıştığı gerçeği görülmeye değer. Örneğin, bir sayfa için bir çerçeve oluşturmak üzere düz çizgileri çizmek için çok uygundu.”

Replika kalemin kullanılması, ince, düz çizgiler çizmenin tüy kalemlerden daha iyi olduğunu gösteriyor. Comber, laik bir yazarın bu kalemi aile soylarını çizmek veya ticaret alışverişlerini kaydetmek için kullanmış olabileceğini söylüyor.

Dr Michelle Comber, “Sonuç olarak, İrlanda’daki okuryazarlık tarihini genişleten heyecan verici bir keşif.” diyor.

“Caherconnell Arkeoloji projesi, yol boyunca birçok beklenmedik ve heyecan verici keşifle son derece ödüllendirici oldu. Bununla birlikte, bu bulgu, 11. yüzyıl İrlanda’sında gelişmiş bir laik okuryazarlık olasılığını ortaya çıkararak tüm beklentileri aştı.”

---

The Irish Independent. 9 Aralık 2021.