C: Getty

Büyürken James Serpell’in Mungo adında kalemlere meraklı bir kedisi vardı. “Yerde kalem ya da tükenmez kalem olursa kedi onları bize getiriyordu.” Daha sonra Mungo oturup kalemin uzağa atılmasını umutla bekliyordu.

Pensilvanya Üniversitesi’nde hayvan refahı alanında fahri profesör olan Serpell, “Kalemi alıp odanın diğer ucuna atarsanız koşup geri getiriyordu. Uzun bir süre böyle devam ediyordu.” diyor.

Ancak objeleri getiren bir kediyle karşılaşan tek kedi sahibi o değil. Scientific Reports’ta yayımlanan yeni bir çalışma, birçok kedinin koşup objeyi aldığını ve geri getirdiğini öne sürüyor.

Yaklaşık 1000 evcil hayvan sahibinden alınan çevrimiçi anket yanıtlarının analizinden oluşan araştırma, kedi oyunu ve davranışının çoğunlukla karanlık ve az çalışılmış dünyasına ışık tutuyor.

Yeni çalışmaya dahil olmayan Serpell, “Bildiğim kadarıyla bu, insanlar ve kediler arasındaki bu tür obje getirme etkileşimini niceliksel ve niteliksel olarak tanımlamaya çalışan ilk yayınlanmış çalışmalar arasında yer alıyor” diyor.

Ve çalışma bazı ilginç olası modelleri ortaya çıkardı: Konu insanlarla obje getirme oyunu olduğunda, kararları verenler kediler olabilir.

Araştırmanın yazarları anketlerini sosyal medya aracılığıyla yaydı ve özellikle obje getiren kedilerin sahiplerine yönlendirdi. Ekibin aldığı 924 tam ve kullanılabilir yanıtta, katılımcıların yüzde 94’ünden fazlası, kedilerinin geri getirme davranışının genellikle evcil hayvan bir yaşından küçük bir kedi yavrusu olduğunda, herhangi bir kasıtlı eğitim olmadan kendiliğinden ortaya çıktığını bildirdi. Bazı durumlarda, kedi sahipleri bir nesneyi düşürdükleri veya yanlışlıkla fırlattıklarında, kedilerinin onu kendiliğinden getirdiği bir senaryoyu anlattılar.

Diğer anlatımlara göre evcil kediler, sahiplerine bir kedi oyuncağı veya rastgele başka bir eşya getirdiler; sahipleri ise daha sonra bu eşyaları attı ve bir fırlatma-geri getirme döngüsü başladı.

Araştırmanın baş yazarı Jemma Forman, “Kedilerinin bu davranışı yapmak üzere eğitilmediğini söyleyen çok sayıda insan vardı. Hatta eşya getirme oyunu için insan sahiplerini kedilerinin eğittiğini söyleyenler bile vardı.” diyor.

Serpell, bir uyarı olarak, insanların muhtemelen kedilere ilk etapta bir nesne fırlatarak, etkileşim ve sosyal ödül sağlama konusunda onlarla etkileşime girerek bilinçsiz teşvik verdiklerini söylüyor. Popüler düşüncenin aksine evcil kediler aslında insan sahipleriyle çok uyumlu.

Anket ayrıca kedilerin getirme oyununu sahiplerine göre daha sık başlatıp bitirdiğini de ortaya çıkardı. Ayrıca hayvanların genellikle yalnızca belirli yerlerde veya belirli insanlarla birlikte bu oyunu oynadıkları ve bazı nesnelerle oynamayı diğerlerine göre daha çok tercih ettiklerini ortaya çıkardı.

Mungo gibi, ankete katılan kediler de sadece oyuncaklarını getirmekle ilgilenmiyorlardı; aynı zamanda buruşturulmuş kağıtlar, elastik saç tokaları, şişe kapakları ve daha fazlası gibi gündelik nesneleri de getiriyorlardı.

Kedilerin çoğu oyundan çabuk sıkılıyor gibi görünüyordu, genellikle bir seansta 10 defadan az oyun oynanıyordu. Bazı sahipler, evcil hayvanlarının yaşlandıkça getirmeye olan ilgilerinin tamamen kaybolduğunu belirtti. Başka bir deyişle, kediler oyunu kendi kurallarına göre oynuyor.

Anekdot niteliğindeki raporlar ve geçmiş çalışmalar, kedi meraklılarının uzun süredir obje getirme benzeri davranışlar gözlemlediklerini gösteriyor. Hayvan davranışçıları Victoria L. Voith ve Peter L. Borchelt tarafından kedi davranışları üzerine yapılan ve 1996 yılında Readings in Companion Animal Behavior adlı kitapta yer alan küçük bir çalışma, ankete katılan kedi sahiplerinin yaklaşık yüzde 16’sının, evcil hayvanlarının yapabileceği numaralar arasında “obje getirmeyi” de içerdiğini bildirdi.

İnternet forumları ve kedi meraklısı siteler, özellikle Siyam ve Bengal ırkları olmak üzere, obje getiren kedilerin bireysel hesaplarıyla dolu. Yeni anket verilerinin sağladığı şey, kedi dostlarımızın objeleri nasıl geri getirdiğine dair netlik ve ayrıntılar. Ancak bilimin henüz sunamadığı şey, bunu neden yaptıklarına dair bir açıklama.

Köpeklerde obje getirme davranışının genellikle seçici üremenin ve kökleri kurt kökenlerine dayanan sosyal eğilimlerin sonucu olduğu varsayılır. İnsanlar köpeklerin avlarını geri getirme eğiliminden yararlanmış ve av köpeklerinde bu eğilimi artırmışlardı. Örneğin köpekler bataklıkta vurulan ördekleri geri getirmek için yetiştirilebilir.

Kedi davranışı danışmanlığı şirketi Feline Minds’ın kurucu ortağı ve doktora derecesine sahip Mikel Delgado, “Ancak evcil kediler, fiziksel özellikleri dışında hiçbir özelliği nedeniyle yoğun bir şekilde seçilmiyor.” diyor.

Kedilerin, sahiplerine buldukları nesneleri veya öldürdükleri veya dışarıda topladıkları hayvanları getirdiği anekdotsal olarak bilinir ve obje getirmenin bu davranışın bir uzantısı olması mümkün. Ancak Delgado ve Serpell, bu içgüdünün nasıl ortaya çıktığının belirsiz olduğunu söylüyor. Anne kediler yavrularına avları getirirler, ancak hem erkek hem de dişi kediler obje getirme oyunu oynuyor gibi görünüyor.

Köpeklerin aksine ev kedileri sürü hayvanlarının soyundan gelmiyor, dolayısıyla bu kediler genellikle doğuştan sosyal sayılmazlar. Ancak cins eğilimleri, obje getiren kedilerin genetik bir bileşeni olabileceğini öne sürüyor gibi görünüyor. Yeni çalışma bu konuya güzel bir şekilde değiniyor ancak pek çok şeyi çözümsüz bırakıyor.

Delgado, kendi ek çalışmasında hala yanıt bekleyen bazı soruları yanıtlamaya çalışıyor. Ve Serpell, çevrimiçi bir anket aracılığıyla yıllardır kedi davranışları hakkında pasif bir şekilde veri topluyor.

Serpell, ham verilerini tüm evcil kediler arasında obje getirmenin ne kadar yaygın olduğunu belirlemeye çalışan Delgado’ya aktardı. Serpell’in ilk kaba tahminlerine göre kedilerin dörtte birinden fazlası “getirici” olabilir.

---

Live Science. 22 Aralık 2023.

 

Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >