Blog
Köpekler Ýlk Tarýmcý Ýnsanlarla Birlikte Niþasta Sindirebilmeye Baþladý
| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorumKöpekler Ýlk Tarýmcý Ýnsanlarla Birlikte Niþasta Sindirebilmeye Baþladý
Yazan: Erman Ertuðrul Tarih: 14 Kasým 2016
Tarým yapmak sadece insan topluluklarýnda devrim yaratmadý; tarým ayný zamanda en eski dostumuz köpeklerin de genomunu deðiþtirdi.
Yapýlan yeni bir araþtýrma, 7000 yýl önce köpeklerin oldukça fazla buðday ve darý tükettiðini, buna baðlý olarak niþasta sindiren genlerin ek kopyalarýný geliþtirdiklerini ortaya çýkardý. Ayrýca bu adaptasyon, onlarýn bizim yanýmýzda kalmalarýný saðladý.
Köpeklerdeki genetik evrimin insanlardakiyle paralel ilerlediðini belirten evrimsel genetikçi Peter Savolainen, tarým ile beraber niþasta yemeðe baþladýðýmýzý, hem bizim hem de köpeklerin bu deðiþime uyum saðladýðýný söylüyor.
Ýnsanlarýn tarým yapmaya baþlamasý ile köpeklerin genomunun deðiþimi arasýnda kurulan baðlantýnýn ilk ipuçlarý üç sene önce ortaya çýktý. Bu araþtýrmada Ýsveç’in Uppsala Üniversitesi’nden evrimsel genetikçi Erik Axelsson ve ekibi, köpeklerin niþastayý sindirmeye yardýmcý olan genlerinin kurtlardan çok daha fazla olduðu ortaya çýkmýþtý.
Fransa’dan paleogenetikçi Morgane Ollivier, bu genetik deðiþimin ne zaman ortaya çýktýðýný merak ediyordu. Axelsson ve ekibiyle bir araya gelen Ollivier, Avrasya’daki bazý arkeolojik alanlarda bulunan 13 kurt ve köpeðin kemik ve diþlerinden Antik DNA ayrýþtýrdý. Royal Society Open Science’ta yayýmlanan yeni araþtýrmada, Avrupa ve Türkmenistan’daki sekiz arkeolojik alandan alýnan köpek kalýntýlarý incelendi.
8000 ila 4000 yýl önce yaþamýþ köpeklerden alýnan DNA örnekleri, avcý toplayýcý atalarýmýzýn tarýma baþladýðý zaman köpeklerin de niþasta sindirme kabiliyetine kavuþtuðunu gösteriyor.
Dr. Ollivier, bu örneklerin hiçbirini avcý toplayýcý buluntu yerlerinde bulamadýklarýný, bu yüzden bunu erken tarýmcý topluluklarda iliþkilendirdiklerini söylüyor.
Dr. Ollivier, “Bu muhtemelen, tarýmsal baðlamda insan artýklarýyla beslenen köpekler için önemli bir seçici avantaj oluþturmuþtur. Bu olay, tarým ile beraber hem insanlarýn hem de köpeklerin paralel evrimine iyi bir örnek.” diyor.
Bilim insanlarý köpeklerin kurtlardan ne þekilde ayrýldýðý konusunda bölünmüþ durumda. Bir grup bilim insaný avcý toplayýcý atalarýmýzýn avlanmak ve korunmak için kurtlarý kullandýðýný, böylece zamanla eðitilerek evcilleþtiklerini iddia ediyor.
Diðer bir grup ise, kurtlarýn evcilleþmesinin çok daha sonra, kurtlar tarým yapan insan yerleþimlerinden yiyecek çalmaya ve onlarla yaþamaya baþladýklarý zaman gerçekleþtiðine inanýyor.
Fakat yapýlan bu yeni araþtýrma, köpeklerin çiftçi insanlar ile birlikte evcilleþtiði düþüncesini destekliyor. Araþtýrmaya göre köpekler, yiyecek çalmak için insan yerleþim bölgelerine sýzdýklarýnda ve aþamalý olarak insan diyetine uyum saðladýklarý zaman evcilleþti.
Daha önce yapýlan bir araþtýrma, modern köpeklerin niþasta sindirmeye yarayan genlerini olduðunu ve bu özelliðin onlarý kurtlardan ayýran bir özellik olduðunu ortaya koymuþtu.
Köpekler yaklaþýk olarak 15.000 yýl önce kurtlardan ayrýldý. Fakat insanlar ile köpeklerin iliþkisinin tam olarak ne zaman baþladýðý hala þüpheli.
Bazý bilim insanlarý ise köpeklerin evcilleþtirilmesinin tarih boyunca birçok kez gerçekleþtiðini söylüyor.
Science Mag, BBC
Arkeofili.com
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >