Blog
Kuyruklu Yýldýz, Hopewell Halkýnýn Çöküþünü Tetiklemiþ Olabilir
| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorum
Astronomi ve antropoloji, 1.600 yýl önce büyük bir Kuzey Amerika toplumunun çöküþünü neyin tetiklemiþ olabileceðini belirlemek için birlikte çalýþtý.
Beste kahveci - www.arkeofili.com
Amerika’daki birçok yerli grup, kozmik olayý sözlü tarihle ve jeoglifler de dahil olmak üzere diðer kayýtlarla belgelemiþti.
Astronomi ve antropoloji, 1.600 yýl önce büyük bir Kuzey Amerika toplumunun çöküþünü neyin tetiklemiþ olabileceðini belirlemek için birlikte çalýþtý.
Ohio Vadisi’nde milattan önce 200’den milattan sonra 300’e kadar canlý bir kültür yaþadý. Bu insanlar, Haudenosaunee (Iroquois) ve Algonquin gibi birçok modern yerli kabilenin atalarý olarak biliniyor. Kendilerini nasýl isimlendirdikleri hala bir gizem ve þimdi Hopewell kültürü olarak biliniyorlar.
Varlýklarýný, Ohio Nehri Vadisi boyunca geride býraktýklarý inanýlmaz simetrik höyük yapýlar sayesinde biliyoruz. Arkeologlar bu 1.600 ila 2.000 yýllýk astronomik ve törensel yapýlarýn altýnda, Rocky Daðlarý’ndan Atlantik Okyanusu’na ve Kanada’dan Meksika Körfezi’ne kadar binlerce kilometre boyunca elde edilen malzemelerden ustalýkla hazýrlanmýþ eserler buldular. Bu nesneler arasýnda müzik aletleri, hayvan þeklindeki pipotaþý ve fosilleþmiþ megalodon diþleri bulunuyor.
Bu geniþ eriþim, belki de Amerika Birleþik Devletleri’ndeki pek çok modern Yerli topluluðun, yaklaþýk 1.500 yýl önce Hopewell kültürünü ciddi þekilde bozmuþ olabilecek dramatik bir olay olan gökyüzünde dolaþan bir kuyruklu yýldýz hakkýnda hikayelere sahip olmasýnýn nedeni.
Yeni bir çalýþmada, Amerikan yerlisi antropolog Kenneth Tankersley liderliðindeki bir ekip, 11 Hopewell arkeolojik alanýnýn yakýnýndaki çökeltileri analiz etti ve bir kuyruklu yýldýz tarafýndan dökülen küçük parçalar olan mikrometeoritleri buldu. Ekip, bu parçalarýn þiddetli bir hava patlamasýna neden olup orman yangýnlarýný baþlattýðýný ve Hopewell halkýnýn mahsullerini ve alanýný tahrip ettiðini düþünüyor.
Tankersley, bulunduðu Cincinnati Üniversitesi tarafýndan yayýnlanan bir demeçte, “Büyüleyici olan, birçok farklý kabilenin olayla ilgili benzer hikayelere sahip olmasý.” diyor.
“Miami halký, gökyüzünde uçan ve nehre düþmeden önce karaya taþ düþüren boynuzlu bir yýlandan bahsediyor. Havada dolaþan bir kuyruklu yýldýz gördüðünüzde, büyük bir yýlana benzeyecektir. Shawnee halkýysa, ormaný yýkma gücüne sahip bir ‘gökyüzü panterine’ atýfta bulunuyor. Ottawa halký güneþin gökten düþtüðü bir günden bahseder. Ve bir kuyruklu yýldýz termosfere çarptýðýnda, nükleer bomba gibi patlamýþ olurdu.”
Tankersley, Wyandot halkýnýn gökyüzünde yuvarlanan ve ateþli bir ok tarafýndan yok edilen kara bir bulutu da anlattýðýný ekliyor.
Kuyruklu yýldýzlar Güneþ’in etrafýnda uzun yolculuklar yapan büyüleyici nesnelerdir. Örneðin, bazý kuyruklu yýldýzlarýn on binlerce yýl süren yörüngeleri vardýr, onlarý gözlemlemeyi bu kadar özel kýlan þey de budur. Bir kuyruklu yýldýz Dünya’nýn görüþ alanýna girince, ýsýsý kuyruklu yýldýzýn buzunu eriten ve patlamalar yaratarak parçalarýn dökülmesini tetikleyebilen Güneþ’e de yaklaþýr.
Yeni çalýþmada araþtýrmacýlar, bir kuyruklu yýldýzdan gelen parçalarýn Hopewell uygarlýðýnýn son dönemlerinde ABD göklerinde ortaya çýkma olasýlýðýný destekleyen birkaç kanýttan bahsediyor.
Örneðin, Çin’deki insanlar bu süre zarfýnda birçok kuyruklu yýldýz gözlemledi. Yazarlar, makalelerinde, “1.800 ila 1.431 yýl önce (MS 220 ve 589), Çinli gökbilimciler, Halley Kuyruklu Yýldýzý da dahil olmak üzere 69 tane Dünya’ya yakýn kuyruklu yýldýzý belgelediler.” diyor.
Bunlara ek olarak fiziksel kanýtlar da var. Tankersley’e göre, Hopewell alanlarýnda bulunan mikrometeoritler, çarpma kraterlerinde görünen iki element olan platin ve iridyum bakýmýndan zengin. Arkeologlar, Beta Analitik ve Georgia Üniversitesi Uygulamalý Ýzotop Çalýþmalarý Merkezi tarafýndan yürütülen radyokarbon tarihlemesini kullanarak olayýn kabaca yaþýný belirlediler.
Açýklamaya göre, “Hava patlamasý New Jersey’den daha büyük bir alaný etkiledi ve milattan sonra 252 ile 383 yýllarý arasýnda 23.830 kilometrekare boyunca yangýn çýkardý. Bu, 69 tane Dünya’ya yakýn kuyruklu yýldýzýn Çinli gökbilimciler tarafýndan gözlemlendiði ve belgelendiði tarih, Yerli Amerikalýlarýn sözlü tarihlerinde anlatýldýðý gibi ayný döneme denk geliyor.”
Hopewell halkýna bir kuyruklu yýldýzýn göründüðüne dair düþündürücü bir iþaret daha var. Makalede yazarlar, Cincinnati’nin kuzeydoðu eteklerinde bulunan Milford Earthworks alanýný tarif ediyorlar. Çalýþmanýn yazarlarýnýn “hava patlamasý merkez üssünün yakýnýnda inþa edildiðini” söylediði kuyruklu yýldýz þeklinde bir jeoglifi var.”
Ekip, yeni çalýþmanýn, bunun gibi göksel olaylarýn toplumlarý nasýl etkilediðine ýþýk tutacaðýný umuyor. Cincinnati Üniversitesi’nden biyolog ve çalýþma yazarý David Lentz, ”Tam olarak ne olduðunu bilmek zor. Ancak, o bölgedeki ve ötesindeki insanlar için felaket olabilecek bu yüksek ýsý alanýna sahibiz.” diyor.
Ekip, Hopewell çökellerinde sýkýþmýþ olabilecek eski polenleri incelemeyi planlýyor ve bu da hava patlamasýnýn topluluklarýnýn yakýnýndaki botanik alaný tam olarak nasýl etkilediðini gösterebilir.
Dokuz Hopewell jeoglifi, 2008’den bu yana UNESCO Dünya Mirasý Alanlarý geçici listesinde yer alýyor.
Live Science. 9 Þubat 2022.
Makale: Tankersley, K. B., Meyers, S. D., Meyers, S. A., Jordan, J. A., Herzner, L., Lentz, D. L., & Zedaker, D. (2022).​
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >