Blog
Libya’daki Binlerce Yýllýk Kaya Resimlerinin Kesin Tarihlemesi Yapýldý
| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorumLibya’daki Binlerce Yýllýk Kaya Resimlerinin Kesin Tarihlemesi Yapýldý
Günümüzde Libya, Sudan ve Mýsýr’ýn sýnýrlarýnda yer alan Gilf Kebir’deki binlerce yýllýk etkileyici kaya resimlerinin kesin tarihlemeleri yapýldý.
Günümüz Sahra Çölü’ndeki Gilf Kebir bölgesinden kaya sanatý, bu sýðýrlarýn bir zamanlar yeþil olduðu düþünülen bu topraklarda otladýðýný gösteriyor. F: Heiko Riemer
Arkeologlar, kaya resimleri karþýlaþtýrmasý, karbon14, stratigrafi ve diðer arkeolojik metodlarý kullanarak, ilk defa Gilf Kebir’deki kaya sanatýnýn kesin tarihlemelerini yapabildi.
Libya, Sudan ve Mýsýr’ýn sýnýrlarýnda bulunan Gilf Kebir’deki binlerce yýllýk kaya resimleri hakkýnda bugüne kadar birçok spekülasyon ortaya atýlmýþtý. Fakat þimdi arkeologlar, Antiquity dergisinde yayýmlanan makalede, bölgedeki sanat için yeni bir zaman çizelgesini üç farklý aþamaya göre belirlediler.
Araþtýrmada, bölgenin tarihinde birbirinden baðýmsýz üç veritabanýný kullanýldý: kayalarda kaydedilmiþ iklim verileri, maðaralarýn içinden ve dýþýndan elde edilerek karbon14 yöntemi uygulanmýþ arkeolojik veriler ve kaya resimlerinin stillerine dayalý analizler.
Köln Üniversitesi’nden araþtýrmanýn baþ yazarý Stefan Kröpelin, “Üç veri de ayný kronolojiyi tamamen baðýmsýz olarak doðruladý.” diyor.
Yaklaþýk olarak MÖ. 8500 yýllarýnda avcý toplayýcýlar bu bölgeye geldi. Bölgenin iklimi bugünden daha farklýydý: Yaz musonlarý bölgenin iklimini etkiliyor ve Gilf Kebir’de þiddetli yaðýþlara neden oluyordu.
Yüzücüler Maðarasý’ndan kaya sanatý. MÖ. 6100-4800 yýllarý arasýnda Wadi Sura tarzýnda kaya sanatý. F: Stefan Kröpelin
Gilf A: az sanat
Arkeologlar, karbon14 tarihleme yöntemi, stratigrafi ve diðer doðal çevre etmenlerinden elde edilen verileri kullanarak, bu bölgenin insanlar tarafýndan ilk yerleþiminin yaklaþýk 2.000 yýl sürdüðünü söylüyor. Gilf A olarak bilinen bu dönemdeki insanlar, kaya sanatýnda fazla aktif deðildi ve bu dönemin kaya resimlerine sadece birkaç örnek var.
Gilf B: artan sanat
Gilf Kebir bölgesinde MÖ. 6500 yýllarýndan sonra, insan yaþamýnýn yeni bir aþamasý görülmeye baþladý: Gilf B. Bu aþamada insanlar, çanak çömlekler, kazýmalar ve farklý boyama tekniklerini de içeren birçok sanat örneði yaratmaya baþladý.
Makalede, “Bu dönemin baþlamasý, hem gravürlerin hem de resimlerin yapýldýðý ilk büyük kaya sanatý üretimi ile denk geliyor.” yazýyor.
Wadi Sura stili, Gilf B evresinde popülerleþti ve Batý Gilf Kebir’de Yüzücü Maðarasý ve Canavar Maðarasý olarak bilinen yerlerde bulundu. Wadi Sura stilinde yüzücü figürlerin eþlik ettiði kafasý olmayan yaratýklar betimleniyordu.
Gilf C: sanatýn doruk noktasý
MÖ. 4400 yýllarýnda baþlayan Gilf C evresinde ise, insanlar, sýðýr yetiþtiriciliði stilini benimsemeye baþladý. Bu resimlerde, çoban olabilecek insanlar tarafýndan eþlik edilen büyük sýðýr gruplarý resmediliyordu.
Bu evrenin baþlangýcý, bölgedeki önemli bir iklim deðiþikliði ile denk geliyordu ve yaðýþlar, kýsa yaz musonu sezonundan daha aðýr kýþ yaðmurlarýna geçiþ yapmýþtý. Arkeologlar bu olayýn, bölgeyi sýðýr yetiþtiriciliði için uygun hale getirdiðini ve bunun da sanatlarýna yansýdýðýný düþünüyor.
Gilf Kebir’deki kaya sanatýnýn bu altýn çaðý, yaklaþýk olarak MÖ. 3500 yýl öncesine kadar sürdü ve daha sonra bölge terk edildi. Bu süre zarfýnda, Gilf C sýrasýnda baþlayan kuraklýk ve çölleþme yönündeki genel eðilimin, sýðýr otlatmanýn artýk mümkün olmadýðý ölçüde etkilediði düþünülüyor.
Mýsýr’da Ýsa’nýn Doðuþu Sahnesine Benzeyen 5000 Yýllýk Kaya Resmi Bulundu
Ýbtimes. 23 Ocak 2017.
Makale: Riemer, H., Kröpelin, S., & Zboray, A. (2017). Climate, styles and archaeology: an integral approach towards an absolute chronology of the rock art in the Libyan Desert (Eastern Sahara). Antiquity, 91(355), 7-23.
Kaynak: http://arkeofili.com/libyadaki-binlerce-yillik-kaya-resimlerinin-kesin-tarihlemesi-yapildi/
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >