Blog
Maas'taki Roma Liman Yapıları: Sualtı Kazıları Nadir Buluntular Ortaya Çıkardı – Canlı Yayın
Bu buluntular, Aşağı Ren sınırındaki hem askeri hem de sivil nüfusu besleyen hareketli alışveriş ve tedarik yollarını ortaya koyuyor.
www.arkeonews.com
Bir zamanlar Roma döneminde Ceuclum olarak bilinen Hollanda’nın Cuijk kasabasında, arkeologlar şu anda Avrupa'nın en iddialı su altı kazılarından birini yürütüyor. 19 Eylül'den beri dalgıçlar ve uzmanlar, Maas Nehri'ndeki 4. yüzyıldan kalma bir Roma liman yapısının kalıntılarını belgeliyor ve çıkarıyor. Bu projeyi olağanüstü kılan şey, yalnızca alanın nadirliği değil, aynı zamanda halkın kazıyı çevrimiçi yayın aracılığıyla canlı olarak izleyebilmesi; su hattının altında arkeolojinin gelişimini gerçek zamanlı olarak izlemek için nadir bir fırsat.
Maas Nehri'nin Altında Bir Roma Limanı
Kazı, arkeologların bir Roma iskelesinin yapısal kalıntıları olan iyi korunmuş ahşap kazıklar tespit ettiği yaklaşık 7x40 metrelik bir alanı kapsıyor. MS 4. yüzyıla tarihlenen liman, bir zamanlar nehrin bu stratejik kıvrımını koruyan Geç Roma kalesine bağlı daha büyük bir lojistik sistemin parçasıydı.
Ahşap iskeletin yanı sıra, tortu katmanları bir dizi eser ortaya çıkardı: seramik kaplar, cam parçaları, deri eşyalar, metal aletler ve hatta ithal taş eserler. Bu buluntular, Aşağı Ren sınırındaki hem askeri hem de sivil nüfusu besleyen hareketli alışveriş ve tedarik yollarını ortaya koyuyor. Olağanüstü koruma, büyük ölçüde nehrin kendisine borçlu: organik kalıntılar, yüzeyin hemen altındaki suyla kaplı katmanların altında kilitli kalmaları sayesinde günümüze ulaşmış.
Roma Altyapısına Dair Nadir Kanıtlar
Hollanda birçok Roma kalesine ev sahipliği yapsa da, bu döneme ait liman tesislerine dair kanıtlar son derece nadirdir. Askeri ikmal sistemleri su yollarına dayanıyordu, ancak arkeologlar bu tür yapıları yerinde inceleme fırsatına nadiren sahip olmuşlardır. Bu nedenle Cuijk Limanı, Roma'nın imparatorluğunun en uç noktasında nehir taşımacılığını ve erzak tedarikini nasıl yönettiğine dair eşsiz bir bakış açısı sunmaktadır.
Kazı ekibi, "Bu alan, askeri varlığın, ticaretin ve günlük yaşamın birleştiği Geç Roma altyapısını incelemek için bize eşsiz bir fırsat sunuyor," diye açıkladı. "Hollanda'da bu döneme ait çok az liman benzeri kompleks biliniyor, bu da Cuijk'i önemli bir keşif haline getiriyor."
“Yerinde Koruma”dan “Kurtarma Operasyonu”na
Başlangıçta Hollanda Kültür Mirası Ajansı, iskele kalıntılarını yerinde, koruyucu tortu altında korumayı planlamıştı. Ancak 2006'dan bu yana artan nehir trafiği ve pervane akıntıları erozyonu hızlandırdı. Tortul örtüsü artık keresteleri koruyamıyor ve her geçen yıl geri dönüşü olmayan hasar riskiyle karşı karşıya kalıyordu.
Bu tehdit karşısında yetkililer, kereste ve eserlerin kaybolmadan önce incelenip korunabilmesi için tam kapsamlı bir kurtarma projesini (ex situ koruma çalışması) onayladı. Bu karar, Haziran 2025'te resmileştirilen, dinamik nehir sistemlerinde su altı mirasıyla nasıl başa çıkılacağına dair gelişen bir ulusal stratejiyi yansıtıyor.
Son Teknoloji Sualtı Arkeolojisi
Kazı, modern su altı arkeolojisinin hassasiyetini gözler önüne seriyor. Dalgıçlar önce sondajlar ve jeofizik araştırmalarla alanın kapsamını haritalandırdılar. Kayıtlar alındıktan sonra, koruyucu tortular dikkatlice kaldırıldı. Arkeologlar, genellikle "su altı vakumu" olarak tanımlanan özel vakum ekipmanları kullanarak, kırılgan kalıntılara zarar vermeden malzeme katmanlarını çıkardılar. Her kereste belgelendi, ölçüldü ve güvertede detaylı analiz için yüzeye çıkarıldı.
Proje, Vestigia, Baars-CIPRO ve MSDS Marine konsorsiyumu tarafından, yıllardır bölgeyi gözlemleyen spor dalgıçlarının da yer aldığı Mosam'daki Mergor dalış topluluğuyla ortaklaşa yürütülüyor. Gönüllüler, hem araştırma hem de kurtarma çalışmalarında profesyonellere yardımcı olarak önemli bir rol oynuyor ve vatandaş biliminin ulusal miras yönetimini nasıl desteklediğini vurguluyor.
Geçmişi Canlı Yayınlamak
Cuijk liman projesini bilimsel etkisinin ötesinde, asıl farklı kılan şey, halka açık olmasıdır. Kazı, günlük video kayıtları ve romeinenonderwater.nl adresinden canlı yayın aracılığıyla takip edilebilir .İzleyiciler, dalgıçları çalışırken gerçek zamanlı olarak izleyebilir, arkeologların güncellemelerini dinleyebilir ve hatta Maas Nehri'nden çıkan eserleri görebilirler.
Bu dijital tanıtım, kazıyı akademik bir çalışmadan çok daha fazlasına dönüştürüyor; hem uzmanları hem de halkı Roma tarihinin nehrin altından nasıl ortaya çıktığına tanıklık etmeye davet eden kültürel bir etkinliğe dönüşüyor. Birçok kazının gizli kaldığı bir dönemde Cuijk, şeffaflık ve teknolojinin mirası nasıl erişilebilir ve ilgi çekici hale getirebileceğini gösteriyor.
Yeniden Doğan Bir Liman
Proje Ekim ayı boyunca devam ederken, kurtarılan keresteler ve eserler koruma altına alınacak. Bunlar, Roma'nın sınır savunmasının günlük lojistiği, nehir ticaretiyle entegrasyonu ve 1.600 yıldan uzun süredir su altında kalan ahşap altyapının dayanıklılığı hakkında yeni bilgiler sunacak.
Antik Ceuclum Cuijk için kazı, yerel kimliğin unutulmuş bir bölümünü de canlandırıyor. Bir zamanlar Roma yol ve nehir ağının merkezi olan kasaba, şimdi Avrupa'nın en halka açık su altı kazısının merkezinde yer alıyor. Canlı yayın sayesinde herkes bu nadir limanın yeniden keşfine ortak olabilir ve Maas'ın derinliklerinden tarihin her bir tahta parçası, her bir eserle yeniden ortaya çıkışını izleyebilir.
Hollanda Kültürel Miras Ajansı (RCE)
Kapak Görseli Kredisi: Hollanda Kültür Mirası Ajansı (RCE).
By Oğuz Kayra
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >