Blog
Makedonya'dan Alplere: İsviçre'nin En Eski İki Kelt Altın Sikkesi Arisdorf'ta Keşfedildi
7,8 gram ağırlığındaki daha büyük sikke Gamshurst türüne, 1,86 gram ağırlığındaki daha küçük sikke ise Montmorot türüne ait olarak sınıflandırıldı.
www.arkeonews.com
İsviçre'nin kuzeybatısındaki arkeologlar dikkat çekici bir keşif yaptı: Basel-Landschaft kantonundaki Arisdorf köyü yakınlarında, 2200 yıldan daha eski iki nadir Kelt altın sikkesi bulundu.
Buluntular, İsviçre'de bugüne kadar keşfedilen en eski Kelt sikkeleri arasında yer alıyor ve Orta Avrupa'daki erken dönem para birimleri, ritüel uygulamaları ve Kelt kültürü hakkında yeni bilgiler sunuyor.
Tanınmış bir arkeolojik alanda nadir bir keşif
Altın sikkeler, Baselland kantonunun arkeoloji servisi olan Archäologie Baselland'da çalışan iki gönüllü araştırmacı tarafından keşfedildi. Buluntu yeri, Arisdorf yakınlarındaki Bärenfels olarak bilinen ormanlık bir alanda yer alıyor ve bu bölge son yıllarda arkeolojik açıdan önemli olduğunu kanıtlamış bir yer.
2023 yılında arkeologlar aynı alanda MÖ 80-70 yıllarına ait 34 adet Kelt gümüş sikkesinden oluşan bir hazine keşfettiler. 2025 baharında yapılan bir takip araştırmasının parçası olarak, gönüllüler Wolfgang Niederberger ve Daniel Mona, diğer ekip üyeleriyle birlikte çevredeki alanın sistematik incelemelerini gerçekleştirdiler. Herkesin şaşkınlığına, iki adet Kelt altın sikkesi buldular: bir tam stater ve bir çeyrek stater.
İsviçre'deki En Eski Sikkeler Arasında
Uzmanlar, yeni bulunan altın sikkelerin MÖ 3. yüzyılın ortaları ve sonlarına ait olduğunu belirleyerek, onları İsviçre'de şimdiye kadar bulunan en eski Kelt sikkeleri arasına yerleştirdi. Mevcut araştırmalara göre, bu erken döneme ait benzer örneklerin ülke genelinde yirmiden azı biliniyor.
İsviçre Sikke Buluntuları Envanteri'nden (IFS) sikke uzmanı Michael Nick, sikkeleri son derece nadir türler olarak tanımladı. 7,8 gram ağırlığındaki daha büyük sikke Gamshurst türüne, 1,86 gram ağırlığındaki daha küçük sikke ise Montmorot türüne ait olarak sınıflandırıldı.
Bu stater 7,8 gram ağırlığındadır ve ön yüzünde Yunan tanrısı Apollo'nun başı, arka yüzünde ise atlı bir savaş arabası (biga) tasvir edilmiştir. Fotoğraf: Nicole Gebhard. Kaynak: Archäologie Baselland
Kelt Sikkeleri ve Makedon Etkisi
Tarihçiler, Orta Avrupa'da madeni paranın kullanımının Akdeniz dünyasında görev yapan Kelt paralı askerleriyle yakından bağlantılı olduğuna inanıyor. Bu savaşçılar Yunanistan'daki seferler sırasında madeni paralarla ödeme alıyorlardı ve para kavramını anavatanlarına geri getirdiler.
MÖ 3. yüzyılın ortalarında, Kelt grupları Makedonya Kralı II. Philip'in (MÖ 359-336) sikkelerinden esinlenerek kendi altın sikkelerini basmaya başladılar. Orijinal Makedon sikkelerinin ön yüzünde Apollo tanrısının başı, arka yüzünde ise iki atlı bir savaş arabası (biga) tasvir ediliyordu. Kelt darphanecileri bu motifleri benimsedi ancak onları daha soyut, belirgin bir Kelt sanat tarzına dönüştürdüler .
Arisdorf sikkeleri, Kelt sikke üretiminin bu erken dönemine ait olup, Alpler'in kuzeyindeki paranın kökenlerine ilişkin araştırmalar için özellikle değerlidir.
Günlük Para Yerine Ritüel Adaklar?
Arkeologlar, bu tür altın sikkelerin günlük ticarette kullanılmadığının altını çiziyor. Yüksek değerleri, elitlere yapılan ödemeler, diplomatik hediyeler, çeyizler veya sembolik ödüller gibi özel amaçlara hizmet ettiklerini düşündürüyor.
Özellikle Kelt altın sikkelerine sıklıkla mezarlarda, sulak alanlarda ve su kaynaklarının yakınında rastlanmaktadır. Arisdorf keşfi de bu örüntüye uymaktadır. Bärenfels bölgesi, Bärenfels Bataklığı olarak bilinen bataklık bir arazinin parçası olan su dolu obruklar içermektedir.
Sulak alanlar ve sıra dışı doğal yerler Kelt inanç sistemlerinde sıklıkla kutsal kabul edildiğinden, uzmanlar sikkelerin tanrılara sunulan adaklar olarak kasıtlı olarak bırakılmış olabileceğine inanıyor. Bu tür ritüel uygulamalar, eski yazılı kaynaklarda belgelenmiş ve Orta Avrupa genelinde arkeolojik kanıtlarla doğrulanmıştır. Füllinsdorf'taki Büechlihau olarak bilinen yakındaki bir yerin de Kelt kutsal korusu olduğuna inanılıyor.
Çeyrek stater (ağırlık: 1,86 g) üzerinde Apollo'nun başı ve atlı bir savaş arabası da tasvir edilmiştir. Kaynak: Nicole Gebhard. Archäologie Baselland
Basel Müzesi'nde Sergilenecek Sikkeler
Nadir bulunmaları ve tarihi önemleri nedeniyle, Archäologie Baselland ve Basel Tarih Müzesi, altın sikkeleri devam eden "Hazine Buluntuları" sergisine dahil etmeye karar verdi.
Mart 2026'dan itibaren ziyaretçiler, aynı bölgeden daha önce keşfedilen gümüş sikkelerin yanı sıra altın sikkeleri de görebilecekler. Eserler, Basel'deki Barfüsserkirche'de özel bir vitrinde sergilenecek ve halka İsviçre'nin kadim Kelt geçmişine dair nadir bir bakış sunacak.
Erken İsviçre Tarihini Yeniden Yazan Bir Keşif
Arisdorf altın sikkelerinin keşfi, İsviçre'nin arkeolojik kayıtlarını zenginleştirmekle kalmıyor, aynı zamanda gönüllü araştırmacıların geçmişi ortaya çıkarmadaki kritik rolünü de vurguluyor. Arkeologlar bölgeyi incelemeye devam ederken, Bärenfels'ten çıkan parıldayan altın, erken dönem Kelt toplumu, inanç sistemleri ve bölgedeki paranın kökenleri hakkında yeni bilgiler ortaya koyuyor.
Baselland Arkeolojisi
Kapak Resmi: Nicole Gebhard – Archäologie Baselland
Oğuz Büyükyildirim tarafından18 Aralık 2025
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >