Blog
Osmanlı'nın Kuruluş Haritasına Yeni Bir Katkı: Çadırlı Kalesi'nin Yeri Tespit Edildi
Araştırma kapsamında Osman Gazi’nin 1304-1305 Sakarya Seferi'nde geçtiği güzergâh ayrıntılı biçimde incelendi.
www.arkeolojikhaber.com
Bilecik’te, Osmanlı Beyliği’nin ilk fetihlerinden biri olan Çadırlı Kalesi'nin yeri, dört yıl süren akademik araştırma sonucunda belirlendi. Hem arşiv belgeleri hem de saha bulgularına dayanan çalışma, Osman Gazi’nin 1304-1305 Sakarya Seferi'nde fethettiği kalelerden birine dair somut kanıtları ortaya koyarak, kuruluş dönemine ilişkin tartışmalara önemli bir katkı sundu.
Osmanlı’nın İlk Adımlarını Aydınlatan Bir Çalışma
Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi (BŞEÜ) Tarih Bölümü’nden Dr. Mehmet Can Çetin’in yürüttüğü dört yıllık doktora araştırması, Osmanlı’nın kuruluş dönemine ait yerleşim ve fetih haritasını yeniden şekillendirmeye aday önemli bir bulguyu ortaya çıkardı.
“Osmanlı Kuruluşunun Somut Mirası: Ertuğrul Gazi ve Osman Gazi Dönemlerinin Tarihi Coğrafyası” başlıklı tez kapsamında, Çetin ve danışmanı Prof. Dr. Refik Arıkan’ın yönlendirmesiyle, Osman Gazi’nin ilk fethettiği kaleler arasında geçen ancak bugüne kadar yeri tespit edilememiş Çadırlı Kalesi'nin izleri sürüldü.
Osmanlı kroniklerinde adı geçen fakat haritalarda net bir karşılığı bulunmayan bu kalenin, Bilecik'in Bayırköy bölgesinde yer aldığı saptandı. Arşiv belgeleri, tapu kayıtları, kronik metinler ve sahadaki arkeolojik gözlemlerle desteklenen bu bulgular, kuruluş coğrafyasının yeniden inşasında kritik bir yer tutuyor.
Arşivden Araziye: Tarihin Katmanları Arasında
Araştırma kapsamında Osman Gazi’nin 1304-1305 Sakarya Seferi'nde geçtiği güzergâh ayrıntılı biçimde incelendi. Kronik kaynaklarda Lefke, Leblebici ve Çadırlı kalelerinin Osman Gazi tarafından fethedildiği bilgisi yer alırken, bu bilgilerin sahadaki yansımaları ilk kez bu denli kapsamlı bir şekilde karşılaştırıldı.
Çetin’in saha çalışmalarında “Çadırlı Mevkisi” olarak anılan bölgede sur kalıntıları, depo yapıları, merdiven izleri ve Bizans dönemine tarihlenebilecek duvar örgüleri gibi arkeolojik izler bulundu. Alanın, Sakarya Nehri’ne hakim bir tepede stratejik bir noktada konumlanmış olması, askeri işlevini doğrular nitelikte.
Çetin bu durumu şöyle yorumluyor:
"Osmanlı'nın ilk genişleme hamlelerinden biri olan Sakarya Seferi’nin güzergâhı üzerinde bu kalenin yer alması, hem coğrafi hem de kronolojik olarak kroniklerdeki anlatılarla birebir örtüşüyor. Bu da erken dönem kaynaklarının tarihsel gerçekliğine dair somut bir kanıt oluşturuyor."
İznik Yolunda Stratejik Bir Geçiş Noktası
Bayırköy, Osmaneli ve Gölpazarı üçgeninde yer alan Çadırlı Kalesi’nin bulunduğu alan, Osmanlı’nın İznik’e yönelmeden önce kontrol altına aldığı bir geçiş noktası olarak dikkat çekiyor. Kaleye yakın bir güzergâhtan geçen Paşalar Boğazı ve Sakarya Nehri’nin varlığı, buranın askeri ve lojistik açıdan önemini artırıyor.
Prof. Dr. Refik Arıkan, bu kalenin tespitinin sadece akademik açıdan değil, aynı zamanda Bilecik’in Osmanlı tarihinde oynadığı rolün daha iyi anlaşılması bakımından da önemli olduğunu vurguluyor:
"Osman Gazi’nin Lefke ve Geyve’ye uzanan ilerleyişinde, bu tür kalelerin sırayla ele geçirilmesi stratejik bütünlük sağlar. Çadırlı’nın konumu, bu hattın kontrol altına alınmasında kilit bir rol oynamış olmalı."
Kuruluş Coğrafyasının Haritalanmasında Yeni Bir Dönem
Leblebici, Lefke ve Mekece kaleleri gibi Osmanlı’nın erken dönem fetih hedeflerinden bazılarının yerleri daha önceki çalışmalarda kısmen saptanmıştı. Ancak Çadırlı Kalesi gibi bazı yerleşimlerin yeri hâlâ bilinmiyordu. Bu bağlamda, Çetin’in araştırması, kuruluş dönemi Osmanlı topografyasını daha net bir şekilde ortaya koyan ilk bilimsel bulgulardan birini sunuyor.
Araştırmanın sonuçları, Osmanlı’nın arşiv belgeleri ile arkeolojik bulguların birlikte değerlendirilmesinin, tarihsel coğrafya çalışmalarında nasıl verimli sonuçlar doğurabileceğini de gözler önüne seriyor. Bu çok katmanlı yaklaşım sayesinde, yalnızca Osmanlı'nın ilk dönemine değil, aynı zamanda Anadolu’daki geç Bizans savunma hatlarına ilişkin de değerli bilgiler edinilmiş oldu.
Muhsin Arslan aa
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >