Diğer iki yüzlü adam burada gösteriliyor. Hareket eden bir tüy yelpazesi taşıyor. C: Lisa Trever

Peru kıyılarındaki 1.400 yıllık Pañamarca arkeolojik alanında, sinek kuşlarının içtiği bir kadeh, kurban ve kozmik alemleri ima ediyor olabilecek bir ayrıntı da dahil olmak üzere, alışılmadık eserler tutan iki yüzlü adamların iki duvar resmi keşfedildi.

Bir tören salonunda aynı sütunu süsleyen her iki duvar resmi de detaylı ayrıntılara sahip. Sütunun tepesine yakın bir duvar resminde, biri sola diğeri sağa bakan iki yüzü olan bir adam, bir elinde tüy yelpaze ve diğerinde dört sinek kuşunun içtiği bir kadeh tutuyor.

Sütunun alt kısmında resmedilen ikinci iki yüzlü adamın bir elinde “hareketli” bir tüy yelpazesi, diğer elinde ise sadece kısmen korunmuş olan çubuk benzeri bir obje var. Araştırmacılar, sanatçıların hareketi nasıl tasvir edecekleri konusunda deneyler yapmış olabileceğini söylüyor.

Her iki adam da başlarında bir başlık veya taç gibi görünen bir şey ve ayrıntılı desenleri olan ve oldukça büyük kemerler gibi görünen renkli giysiler giyiyor. Duvar resimleri, Ağustos 2022’de arkeologlar tarafından gün yüzüne çıkarıldı.

Moche kültürünün bu iki adamı neden böyle tasvir ettiği bir muamma. Ekibin liderlerinden biri olan Columbia Üniversitesi’nden Lisa Trever, “Güney Amerika arkeolojisinde buna benzer bir şey yok.” diyor. “Sanatçılar, hareketi ve aynı anda iki anlatı anını nasıl göstereceklerini bir süredir zaten deniyor olabilirler.”

Duvar resimleri, Peru’nun kıyı bölgelerinde Moche olarak bilinen bir uygarlığın geliştiği bir zamanda, MS 550 ile 800 yılları arasında çizilmişti. Moche uygarlığı, oldukça büyük tapınaklar inşa etti, insan kurban etti ve insan kafası şeklinde yontulmuş seramik kadehler gibi güzel sanat eserleri yarattı. Peru’da bir yazı sistemi kullanılmadan önce yaşadılar.

Duvar resminde tasvir edilen adamlar birer tanrı olabilir, ancak bu belirsiz. Trever, “Tipik olarak, Moche sanatındaki tanrı imgeleri, dişler veya çeşitli yaratıkların yüzleri veya kuyrukları veya kanatları gibi insan olmayan özelliklere sahip. Bunlar ise, iki yüzlü olmak dışında tamamen insan gibi görünüyor.” diyor.

Burada iki yüzlü adamlardan biri gösteriliyor. Solda tuttuğu kadehin içinden su içen dört sinek kuşu var ve diğer elinde bir tüy yelpaze tutuyor. C: Lisa Trever

Gizemli salon

Pañamarca, Peru’nun aşağı Nepeña Vadisi’nde bulunan bir mimari kompleks. İki yüzlü adamların bulunduğu salon, bir rahibe, bir yılan ve bir yarasa tasvir eden örnekler de dahil olmak üzere çok sayıda başka duvar resmi içeriyor.

Arkeologlar, 1958’de ilk duvar resmini ortaya çıkardıktan sonra 60 yılı aşkın bir süredir onu inceliyorlar. Ekip yaptığı açıklamada, onlarca yıllık çalışmaya rağmen, salonun büyük kısmının hala kazılmadığını ve muhtemelen daha fazla duvar resminin bulunmayı beklediğini söylüyor.

Moche insanlarının bu salonu nasıl kullandığı hala bilinmiyor. Trever, “Bu yapı hakkında çok ilginç ve iddialı olan şeylerden biri, içindeki resimlerin olağandışı yoğunluğunun, her kazı mevsiminde yapının yalnızca mütevazı bir bölümünü kazabileceğimiz ve koruyabileceğimiz anlamına gelmesi. Bu, mimari ve işlevleri hakkında hala birçok sorumuz olduğu anlamına geliyor.” diyor.

O dönemde çok sayıda insanın bu salona erişimi olması pek olası değil. Trever, “Geçitlerin ve iç mekanın ne kadar dar olduğu göz önüne alındığında, bu kesinlikle halkın erişimine uygun olmayan bir alandı. Girmek için çok özel bir yer olmalıydı, belki de sadece Pañamarca’daki topluluğun liderlerine veya yaşlılarına açıktı.” diyor.

Her iki iki yüzlü adam da Peru’daki Pañamarca’daki bir salonda bir sütun üzerinde yer alıyor. C: Lisa Trever

Önemli buluntular

Araştırma projesinde yer almayan Toronto Üniversitesi Arkeoloji Merkezi direktörü Edward Swenson, son keşiflerin önemli olduğunu söylüyor. “Pañamarca duvar resimleri gerçekten muhteşem ve 2022 keşifleri, Moche ikonografisinin kozmolojik anlamlarını ve dini anlatılarını yeniden inşa etmeye yönelik arkeolojik ve sanat tarihi çalışmalarına şüphesiz önemli ölçüde yardımcı olacak.” diyor.

Swenson, “Erkeklerin neden iki yüze sahip olduğuna dair olası bir açıklama, bunun maske takan ve böylece doğaüstü olanı taklit eden veya onunla bir olan bir ölümlü anlamına gelebileceği yönünde.” diyor.

Kadehten su içen sinek kuşlarının detayı da ölümlüler ve tanrılar arasındaki bağlantıyı sembolize edebileceği için önemli. Swenson, “Bardaktan su içen sinekkuşlarını, Moche dünya görüşünde fedakarlığın merkeziyetçiliğine güçlü bir gönderme olarak yorumluyorum.” diyor.

Live Science. 16 Mart 2023.

Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >