Blog
Peru’da İnkalardan Önceye Uzanan Tuz Havuzları
Peru’daki Qaqawinay Dağı’nın yamacında, basamaklı teraslar halinde düzenlenmiş yaklaşık 6.000 tuz kuyusundan oluşan geniş bir alan bulunuyor.
www.arkeofili.com
Peru’nun Kutsal Vadisi’ndeki 6.000’den fazla tuz havuzu, İnka öncesi dönemlerden günümüze uzanan bir üretim geleneğini sürdürüyor.
Salineras de Maras. C: Wikimedia Commons
Peru’daki Qaqawinay Dağı’nın yamacında, basamaklı teraslar halinde düzenlenmiş yaklaşık 6.000 tuz kuyusundan oluşan geniş bir alan bulunuyor. “Salineras de Maras” ya da Maras Tuz Madenleri olarak bilinen bu alan, Cusco şehrinin 52 kilometre kuzeydoğusunda, İnka’ların Kutsal Vadisi’nde, 3.200 metre rakımda yer alıyor.
Sığ havuzlar, yaklaşık 110 milyon yıl önce oluştuğuna inanılan hipersalin (aşırı tuzlu) bir kaynaktan gelen suyla dolu. Bu su, havuzları doldurur, ardından rüzgâr ve güneşin etkisiyle buharlaşır ve geride kalın bir tuz kristali tabakası bırakır. Bu tabaka daha sonra insanlar tarafından kazınarak dağıtım için toplanır.
Tuz hasadı mevsimlere bağlı ve Mayıs’tan Ekim’e kadar süren kuru mevsimde çok daha hızlı ve kolay. UNESCO’ya göre bu dönemde toplanan tuz daha yüksek kalitede oluyor ve içerdiği zengin mineral oranı sayesinde estetik bir pembe renge sahip oluyor. Yağışlı mevsimde ise hasat çok daha zor ve tuz daha az cazip görünen kahverengi bir renge dönüyor.
Modern dönemde tuz tabakaları, mutfak tuzundan tarım ve hayvancılıkta kullanılan endüstriyel tuza kadar ticari kullanım alanlarına göre ayrılıyor. Ortalama olarak her kuyu ayda 150 ila 200 kilogram arasında tuz üretebiliyor ve elde edilen kâr kuyuların sahipleri arasında bölüştürülüyor.
Salineras de Maras. C: Wikimedia Commons
Tuz havuzlarının yaklaşık 500 yıldır sodyumun hayati bir kaynağı olduğu düşünülüyor. Bu da onların İnka öncesi dönemlerden beri kullanıldığını, ancak 15. yüzyılda İnka İmparatorluğu sırasında geliştirilip genişletildiğini gösteriyor.
Tarım ve sulamadaki ilerlemeler, Salineras de Maras’ın büyütülmesini mümkün kılmıştı ve o zamandan bu yana değerli bir kaynak olarak kalmasını sağlamıştı. Yüzyıllar boyunca havuzların mülkiyeti ve bakımı nesilden nesile aktarıldı, bu UNESCO Dünya Mirası alanının Peru kültüründeki önemini pekiştirdi.
Maras Tuz Madenleri aynı zamanda efsanelerle de dolu. İnka mitolojisine göre hipersalin kaynak aslında İnka İmparatorluğu’nun kurucusu olan dört kardeşten biri, Ayar Kachi’nin gözyaşlarıydı. Kardeşleri onun gücünden korktukları için onu bir mağaraya hapsetmiş ve iktidara yükselmesini engellemişti.
IFL Science. 19 Ağustos 2025.
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >