Blog
Sıra dışı Buzul Çağı Mimarisi: İnsanlar konut sorununu mamut kemikleri ile çözmüş!
Bir mamut iskeletinin bu ölçekte yapı malzemesi olarak kullanılabilmesi, tekil avlardan ziyade kolektif ve planlı avcılık faaliyetlerine işaret ediyor.
www.arkeolojikhaber.com
Ukrayna’da 18 Bin Yıllık Mamut Kemiklerinden Yapılmış Barınaklar Bulundu. Buzul Çağı’ndaki mimarlık kalıntıları, avcı-toplayıcı toplulukların sanılandan çok daha karmaşık mühendislik ve toplumsal örgütlenmeye sahip olduğunu gösteriyor
Buz Çağında İnsanlar Mamut Kemiklerinden Evler Yapmışlar
Ukrayna’daki Geç Paleolitik yerleşimlerde yapılan yeni analizler, buzul çağı insanlarının yaklaşık 18 bin yıl önce mamut kemiklerini sistematik biçimde kullanarak kalıcı konutlar inşa ettiğini ortaya koydu. Bulgular, avcı-toplayıcı toplulukların sanılandan çok daha karmaşık bir mimari ve toplumsal örgütlenmeye sahip olduğunu gösteriyor.
Ukrayna’nın Orta Dinyeper Havzası’nda yer alan Mezhyrich, Mizyn, Dobranichevka ve Gontsy gibi Geç Paleolitik yerleşimlerde bulunan mamut kemiklerinden yapılmış yapılar, arkeoloji literatüründe uzun süredir biliniyor. Ancak bu yapıların nasıl inşa edildiği, hangi amaçlarla kullanıldığı ve toplumsal yaşam içindeki rolleri, yakın dönemde yapılan ayrıntılı çalışmalarla daha net biçimde ortaya kondu.
Araştırmacılar, bu konutların rastlantısal kemik yığınları değil; planlı, tekrarlanabilir ve mühendislik bilgisi gerektiren yapılar olduğunu vurguluyor. Yapılar genellikle mamut kafatasları, uzun kemikler (femur, humerus), kürek kemikleri ve dişlerin dairesel ya da oval bir planla dizilmesiyle oluşturulmuş durumda.
Ancak söz konusu araştırmaların yayınlandığı bilimsel makalenin 3 hakeminden 2 tanesinin çekince koyması da bazı tespitlere dikkatli bakılmasını sorunlu kılıyor.
Open Research Europe dergisinde Kasım ayında, Leiden Üniversitesi Düna Arkeololojisi bölümünden Wei Chu, Taras Shevchenko Kiev Ulusal Üniversitesi Arkeoloji ve Müze Çalışmaları Bölümünden Pavlo Shydlovskyi ve Köln Üniversitesi Tarih Öncesi Arkeoloji Enstitüsü'nden Andreas Maier'in imzaları ile yayınlanan "Ukrayna'daki Mezhyrich'te bulunan mamut kemik yapıları ve ilişkili özellikler için gözden geçirilmiş bir radyokarbon kronolojisi" (A revised radiocarbon chronology for the mammoth bone structures and associated features at Mezhyrich, Ukraine) başlıklı makalede yer alan bilgilere göre; Radyokarbon (C14) tarihleme yöntemi, Zooarkeolojik ve Mikromorfolojik analizler, mamut kemikli yapıların yaklaşık MÖ 16.000–14.000 (yaklaşık 18 bin yıl önce) tarihine tarihlendiğini gösteriyor.
Arkeologlar yapıların işlevlerini algılayabilmek içim 3B mekânsal rekonstrüksiyonlar kullandı veMezhyrich yerleşiminde belgelenen en az dört ayrı mamut kemik evi, ayrıntılı planlarıyla bilimsel literatüre kazandırıldı .
Mamut Kemiklerinden Yapılar Sadece Barınak Değil, Çok Amaçlı Yaşam Alanı
Araştırmalar, bu yapıların yalnızca barınma amaçlı olmadığını ortaya koyuyor.
Konutların içerisinde; ocaklar (ateş çukurları), (atölyeler) taş alet üretim alanları ve klgularınemik işleme tezgahları,(depo ve kilerler) yiyecek depolama alanları tespit edildi. Bu mamut kemik evlerin mevsimlik değil, uzun süreli yerleşim için kullanıldığını düşündürüyor.
Ayrıca yapıların konumlanışı, rüzgâr yönü ve ısı korunumu dikkate alınarak seçilmiş. Kemiklerin üzerine hayvan postlarının gerildiği, böylece ısı yalıtımı yüksek kompozit yapılar oluşturulduğu değerlendiriliyor.
Mamut Avcılığı İçin Toplumsal Örgütlenme
Bir mamut iskeletinin bu ölçekte yapı malzemesi olarak kullanılabilmesi, tekil avlardan ziyade kolektif ve planlı avcılık faaliyetlerine işaret ediyor. Araştırmacılara göre bu durum; iş bölümü, kaynak yönetimi, kuşaklar arası bilgi aktarımı gibi gelişmiş toplumsal görevleri zorunlu kılıyor.
Analizler, kemiklerin çoğunun yeni avlanmış hayvanlardan değil, farklı zamanlarda avlanmış mamutlardan sistematik biçimde toplandığını gösteriyor. Bu da kemiklerin bilinçli biçimde depolanıp yeniden kullanıldığını düşündürüyor .
Uzmanlara göre mamut kemiklerinden inşa edilen bu yapılar, avcı-toplayıcı toplumların “geçici ve ilkel” olduğu yönündeki eski kabulleri ciddi biçimde sarsıyor. Bulgular, Geç Paleolitik toplulukların; çevresel koşullara yüksek adaptasyon, mimari planlama, karmaşık sosyal ilişkiler, geliştirdiğini açıkça ortaya koyuyor.
Araştırmacılar, bu yapıların insanlık tarihinde kalıcı mimarinin ve yerleşik yaşamın erken örnekleri arasında değerlendirilmesi gerektiğini vurguluyor.
Ali Zülfikar Emin - Arkeolojikhaber.com
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >