Blog
Sualtı Arkeolojisinin Öncüsü George Bass Kimdi?
| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorumSualtı Arkeolojisinin Öncüsü George Bass Kimdi?
George Bass onlarca yıla yayılan kariyerinde, eski gemi batıklarının kazılarına öncülük etti ve bir nesil bilimsel maceracıya ilham verdi.
Sualtı arkeolojisinin bilimsel bir disiplin olarak yaratılmasında ve gelişiminde kritik bir rol oynayan öncü arkeolog George Bass, 88 yaşında, 2 Mart 2021’de Texas’ta öldü.
Bass, öldüğü sırada, 1972’de kurduğu gemi batıklarının incelenmesi için dünyanın önde gelen araştırma enstitüsü olan Denizcilik Arkeolojisi Enstitüsü’nde (INA) danışman olarak görev yapıyordu. Enstitünün şu anda merkezi Texas A&M Üniversitesi’nde bulunuyor ve burada saygın bir emekli profesör olan Bass, ilk akademik sualtı arkeolojisi programlarından birini geliştirdi.
Bass, 1960 yılında kendisinden Türkiye’nin güneyindeki Gelidonya Burnu açıklarında Türk sünger dalgıçları tarafından keşfedilen eski bir gemi enkazını araştırması istendiğinde, Pennsylvania Üniversitesi’nde arkeoloji okuyan bir yüksek lisans öğrencisiydi.
Temel olarak bakır külçe yükü taşıyan 3.200 yıllık Gelidonya batığı, deniz tabanında haritalanan ve bilimsel olarak tamamı ile kazılan ilk gemi batığı oldu. O zamanlar dünyadaki bilinen en eski gemi batığı idi.
Bu ünvan, 1980’lerin başında Türkiye’nin güneyinde Uluburun gemi batığının keşfi ve kazısı ile değişti. Bass’ın ekibi, antik dünyadaki ticaretin karmaşıklığını aydınlatan, Yakın Doğu ve Avrupa’dan değerli nesneler de dahil olmak üzere, MÖ 14. yüzyıla tarihlenen olağanüstü bir eserler topluluğunu belgeledi ve kazdı.
1960 yılındaki ilk gemi batığı kazısına gitmeden önce, Bass’ın tek dalış deneyimi bir YMCA havuzunda birkaç dönüş içeriyordu. Bununla birlikte, Bronz Çağı’ndan Orta Çağ’a kadar uzanan düzinelerce gemi batığını araştırırken, kara temelli arkeolojik tekniklerin bilimsel titizliğinin zorlu su altı ortamlarında scuba (oksijen tüpü) ile donatılmış arkeologlar tarafından tekrarlanabileceğini gösterdi.
Bass 1963 yılında yaptığı bir söyleşide, “Buraya spor yapmak ya da hazine için dalmaya gelmemiştik. Amacımız, arkeologların karada çalıştığı gibi su altında ilerlemekti: Katman katman kazmak, her bir nesneyi hareket ettirmeden veya yüzeye kaldırmadan önce belgelemek…” diyordu.
Nesillerdir arkeologlara ilham veren kişi
9 Aralık 1932’de Columbia, Güney Carolina’da doğan George Fletcher Bass, bir profesörün ve bir yazarın oğluydu ve etkisi arkeoloğun kariyeri boyunca yayınladığı yüzlerce makale ve kitapta görülebilir. En önemlisi, Bass yazdığı ilk makalelerden başlayarak, genel izleyiciler ve uzman olmayanlar için de anlaşılır yazdı. Bu durum, gelişen disipline büyük bir ilgi uyandırdı.
INA, Bass’ın rehberliğinde çalışmalarını, Champlain Gölü’ndeki Devrimci Savaş dönemine ait gemilerden, Japonya’daki bir Osmanlı firkateynine kadar coğrafi bölgeler ve tarihi dönemler boyunca genişletti. 1990’larda INA, Bodrum’da Türk arkeologlar ve konservatörlerden oluşan bir araştırma merkezi kurdu.
Bass, 2002’de ulusal bilimsel araştırmalarda ömür boyu başarı için en yüksek ödül olan Ulusal Bilim Madalyası’nı aldı.
INA, Bass’ın ölümünden sonra şu açıklamayı yaptı: “Texas A&M Üniversitesi Onursal Profesörü, Deniz Arkeolojisi Enstitüsü Kurucusu ve Sualtı Arkeolojisi Babası, kurucumuz ve sevgili dostumuz George Bass’in ölümünü duyurmaktan büyük üzüntü duyuyoruz.”
www.arkeofili.com
RSS
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >