Tarihin birçok döneminde çok küçük yaþta tahta çýkan ya da çýkmak zorunda kalan çocuk örnekleri bulunuyor. Üstelik bunlardan bazýlarý, her ne kadar anneleri ya da naipleri tarafýndan yönlendirilmiþ olsa da tarihin akýþýna yön vermiþ kiþiler. Bu yazýda Antik Dönemde çocuk yaþta tahta çýkmýþ altý örneði derledik. Bonus olarak da Osmanlý Ýmparatorluðu zamanýndan bir örnek koyduk.

1- Tutankamon (9 Yaþýnda)

9 yaþýnda tahta çýktý ve 18 yaþýnda öldü. MÖ 1332-MÖ 1323 yýllarý arasýnda hüküm sürdü. Babasý ölünce, baþka bir anneden olan üvey kýzkardeþi Ankhesenamen ile evlenerek tahta çýktý. Saltanatýnýn ilk yýllarýnda, Mýsýr’ýn eski çok tanrýlý dinine dönüþ yaþandý. Kendisi de Tutankhaton adý yerine Tutankhamun adýný aldý. Nerdeyse el deðmemiþ mezarý 1922 yýlýnda bulundu ve içinden sayýlamayacak kadar çok hazine çýktý. Bu mezarla birlikte Antik Mýsýr’a duyulan ilgi büyük ölçüde arttý. 2010 yýlýnda yapýlan DNA testleri, Tutankamon’un Akhenaten’in oðlu olduðunu doðruladý. Annesi ise Akhenaten’in kýzkardeþi ve karýsýydý. Geçtiðimiz yýl Tutankamon’un mumyasýna yapýlan otopsi, onun vücudu hakkýnda bilgi sahibi olmamýzý saðladý. Neredeyse genç bir kadýnýnki kadar geniþ kalçalarý vardý, bacaðýndaki bir yamukluk nedeniyle bir ayaðýný tam yere basamýyordu ve diþlekti.

2- II. Theodosius (7 Yaþýnda)

Doðu Roma/Bizans imparatoru Arcadius ile karýsý Aelia Eudoksia’nýn en büyük oðlu. Babasý Arcadius’un 408 yýlýnda ölmesi üzerine 7 yaþýnda tahta geçti. Doðu Roma Ýmparatoru olan 2. Theodosius’un yaþý küçük olduðu için taht naipleri imparatorluðu idare etti. 2. Theodosius, 416 yýlýnda 15 yaþýna geldiði zaman, yetiþkin olduðu gerekçesiyle devlet idaresi bir taht naibi olmadan kendine verildi. Fakat 414 yýlýndan itibaren kendisine naiplik yapmýþ olan iki yaþ büyük ablasý Pulcheria’nýn Theodosios’un kararlarýna ve devlet yönetimine etkisi devam etti.

3- VI. Mithridates (14 Yaþýnda)

MÖ. 134 yýlýnda doðan 6. Mithridates, Pontus kralý olarak Anadolu’da MÖ. 120 ila MÖ. 63 yýllarýnda hüküm sürdü. Roma’nýn en baþarýlý düþmanlarýndan biriydi. MÖ. 88 yýlýnda Roma’ya savaþ açan Pontus Kralý 6. Mithridates, Roma’nýn Asia eyaletini tamamen ele geçirdi. Anadolu’da yaþayan bütün Roma vatandaþlarýný (yaklaþýk 80.000 kiþi) idam ettirdi ve ardýndan Yunanistan’da Roma etkisini azaltmaya baþladý. Bir rivayete göre zehirlenmekten çok korktuðu için küçük yaþtan itibaren azar azar zehir içerek bünyesine baðýþýklýk kazandýrdý. 3. Mithridatik Savaþý kaybetmesinin ardýndan Gürcistan üzerinden, oðlunun idaresindeki Azov bölgesine gitti ve oradaki kontrolü ele geçirdi. MÖ 63. yýlýnda babasýna karþý isyan çýkaran 2. Farnakes’in eline düþmemek için sarayýnda zehirle intihar etmeyi denedi fakat geliþtirdiði baðýþýklýk sistemi yüzünden ölmedi. Kendisini yakýn korumasýna öldürttü. Mezarýnýn Sinop’ta olduðu tahmin ediliyor.

4- XIII. Ptolemaios (11 Yaþýnda)

13. Ptolemaios Theos Philopator, MÖ. 51 yýlýnda, 11 yaþýnda tahta çýktý. Antik Mýsýr’ýn son Hellenistik kökenli Ptolemy Hanedaný krallarýndandý. Mýsýr Firavun’u 12. Ptolemaios’un oðlu olan Theos, MÖ. 51’de kýz kardeþi ünlü 7. Kleopatra ile evlendi. Fakat Kleopatra’nýn gölgesinde kaldý. MÖ. 48 yýlýnda, bir kraliçe olarak gittikçe güçlenen Kleopatra’yý tahttan indirme giriþimlerinde bulundu. Kraliçe Kleopatra’nýn Suriye’ye kaçmasýný saðlasa da, Kleopatra kendi ordusunu topladý ve Mýsýr’da iç savaþ baþladý. Roma Ýmparatoru Sezar’ý da arkasýna alan Kleopatra, tahttaki haklarýna tekrar kavuþtu.

5- Elagabalus (15 Yaþýnda)

203 yýlýnda doðan Elagabalus 218 yýlýnda Roma Ýmparatoru olarak tahta geçti. Caracalla’nýn öldürülmesinden sonra, Elagabalus’un annesi ve büyükannesi, Elegabalus’un Ýmparator Caracalla’nýn gayrimeþru çocuðu olduðunu iddia etti ve böylelikle Elagabalus tahta çýktý. Roma dinsel geleneklerine ve cinsel tabularýný önemsememesiyle ün salan Elagabalus’ýn dört yýllýk hükümdarlýðý büyük bir çalkantýyla geçti. Kadýn kýyafetleri giydi, at arabasý sürücüsüyle romantik bir iliþki yaþadý, sadece erkeklerin girebildiði Roma senatosuna annesini sokarak siyasi sýnýfý küçümsedi. Kendi dini uygulamalarýna herkesi katýlmaya zorladý. Elagabalus, daha sonradan en yozlaþmýþ Roma imparatoru olarak anýldý. Kýsa süren hükümdarlýðý, öldürülmesiyle sona erdi.

6- Romulus Augustus (12 Yaþýnda)

463 yýlýnda doðan Romulus Augustus, 475 yýlýnda, 12 yaþýnda Batý Roma Ýmparatorluðu’nun baþýna geçti. Batý Roma Ýmparatorluðu’nun son imparatoruydu ve çok kýsa bir süre tahtta kaldý. Roma ordusunda magister militum olan babasý Orestes, Ýmparator Julius Nepos’u tahttan indirerek yerine Romulus Agustus’u koydu ve imparatorluðu onunla beraber yönetti. Yalnýzca on ay süren hükümdarlýðý, Germen þefi Odoacer tarafýndan tahttan indirilmesiyle bitti. Romulus Augustus’a daha sonra ne olduðu bilinmemekte. Tahttan indirilmesi Batý Roma Ýmparatorluðu’nun sonu ve Orta Çað’ýn baþlangýcý olarak kabul edilmekte.

7- IV. Mehmed (6 Yaþýnda)

Yazýdaki diðer örneklerden çok daha geç bir döneme denk gelse de, Osmanlý Padiþahý 4. Mehmed de tahta çýkan en genç isimler arasýnda yer alýyor.

Avcý lakabýyla da bilinen 4. Mehmed, 1648 yýlýnda, 6 yaþýnda tahta geçti. Osmanlý Ýmparatorluðu’nun en genç padiþahý oldu. 39 yýllýk saltanatýyla 1. Süleyman’dan sonra en uzun süre hükümdarlýk yapan Osmanlý padiþahý olan Mehmed, avlanmasý sevmesinden dolayý avcý olarak anýldý. Hükümdarlýðýnýn ilk yýllarý oldukça çalkantýlý geçti. Yönetime karýþan babaannesi Kösem Sultan ve annesi Turhan Sultan arasýnda yaþanan rekabet, 1651 yýlýnda Kösem Sultan’ýn öldürülmesiyle sona erdi. Osmanlý ordusunun aldýðý aðýr yenilgiler ve çýkan iç karýþýklýklar sebebiyle 1687 yýlýnda tahttan inmek zorunda kaldý.

Arkeofili.com