Blog
Tavuk Bir Besin Kaynaðý Olarak Evcilleþtirilmedi
| Kategori: Arkeoloji ve Sanat Haberleri | Yorum: 0 yorumTavuk Bir Besin Kaynaðý Olarak Evcilleþtirilmedi
By Gizem Çimen on 2 Þubat 2016
Oxford Üniversitesi profesörü Dr. Gregor Larson, “Ýnsan ve Tavuk Etkileþimine Kültürel ve Bilimsel Yaklaþým” konulu çalýþmasý ile, tavuðun bir besin kaynaðý olarak evcilleþtirilmediðini ortaya koyuyor. Tavuklar horoz dövüþleri ya da ayinlerde kullanýlmak için evcilleþtirilmiþ olabilir.
Fotoðraf: Ruth Fremson/The New York Times
Larson, çalýþma çerçevesinde elde edilen verilere dayanarak, insanlarýn tavuklarý tarihin her dönemin bir besin kaynaðý olarak görmediðini ifade ediyor.
Dr. Larson, “Tavuklarýn insanlarla birlikte bugüne kadar varlýklarýný sürdürmüþ olmalarý, onlarýn yalnýzca bir besin kaynaðý olarak evcilleþtirilmediklerinin en büyük kanýtý.” diyor.
Günümüzde, tavuk, domuzdan sonra, dünyada en yaygýn olarak tüketilen protein kaynaðý; hatta domuzun tahtýna geçmek üzere, ancak tavuk yetiþtirmek endüstriyel bir faaliyet haline gelmeden önce, tavuklar insanlarýn beslenme düzeninde o kadar da önemli bir yer tutmuyordu. Bundan 1000 yýl önce, tavuklar asýl olarak, horoz dövüþü için ya da çeþitli ayinlerde kullanýlmak üzere yetiþtiriliyorlardý. Tavuklarýn, 7,000 – 10,000 yýl önce evcilleþtirilmeye baþladýklarý tahmin ediliyor, ancak Ýsrail’deki bir kazýdan elde edilen bulgulara göre, toplu sayýda tavuk tüketiminin ilk kez 2,200 yýl önce gerçekleþtiði ortaya koyuldu.
Larson’ýn tavuklar üzerine yürüttüðü bu çalýþma ile, bu zaman aralýðýnda tavuklarýn ne için kullanýldýklarýný öðrenmek amaçlanýyor.
Dr. Larson, çoðunlukla genetik ve biyolojik evrim üzerine çalýþmalarýný sürdürüyor, ancak evcilleþtirme insan eliyle gerçekleþen bir evrim süreci. Bu nedenle, insanlarýn bu hayvanlardan ne istediðini ve onlarý neden evcilleþtirdiðini öðrenmek çok önemli. Bu gibi durumlarda, insanlarýn geçmiþte de bugün düþündükleri gibi düþündüklerini varsaymak en kolay yol, ancak Dr. Larson’ýn da dediði gibi, tavuklar bu varsayýmýn yanlýþ olduðunun en mükemmel örnekleri.
Örneðin, Avusturya’daki bir köyde, arkeologlarýn gerçekleþtirdiði kazýlarda, Orta Çað’da, buradaki insanlarýn tavuklarý ve diðer eþyalarýyla birlikte gömüldüðü ortaya çýkarýldý. Erkekler, horozlar ile birlikte, kadýnlar ise tavuklar ile birlikte gömülmüþtü. Ayrýca, yüksek statüden erkeklerle birlikte gömülen horozlarýn ayaklarýnda horoz dövüþü için takýlan metal çakýlar olmadýðý görülürken, düþük statüden erkeklerle birlikte gömülen tavuklarýn ayaklarýnda bu çakýlar bulunuyordu.
Buradaki kazýlarda çýkarýlan insan ve tavuk kemiklerinin karbon ve nitrojen analizleri de, tavuklar ve insanlarýn ayný ortamý ve beslenme biçimini paylaþtýklarýný gösterdi. Yani bu köyde tavuklar, insanlarla hayatlarýný neredeyse iç içe sürdürüyorlardý.
Larson, “Ýnsanlarýn tavuklarla ve diðer evcil hayvanlarla þimdiki etkileþimine bakýldýðýnda, 15,000 yýl içinde, insanlarýn hayvanlarla olan iliþkisinde ne büyük bir deðiþim yaþandýðý görülebiliyor.”
Larson, “Bu deðiþimi anlamak, bize neyi kaybettiðimize dair daha geliþmiþ bir bakýþ açýsý sunuyor.” diyor.
nytimes
Arkeofili.com
RSS
Bu yazý hakkýnda yorum bulunamamýþtýr. Ýlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >