Blog
Tibetlilerin Atalarıyla Bağlantılı Gizemli Bir Soy Ortaya Çıkarıldı
Araştırmacılar, “Bu bölgede yaşamış eski insanlar, Doğu ve Güneydoğu Asya’daki tarihöncesi topluluklarla ilgili kalan pek çok sorunun yanıtlanmasında kilit rol oynayabilir” diyor.
www.arkeofili.com
Eski Çin’de yaşamış insanlara ait genomlarda, uzun süredir yalnızca teorik olarak varlığı öne sürülen bir ‘hayalet’ soy hattı tespit edildi.
Çin’in Yunnan Eyaletinde Erken Neolitik dönemde ölen Xingyi_EN adlı bir kadının mezarı. C: Yunnan Institute of Cultural Relics and Archaeology
Yaklaşık 7.100 yıllık bir iskelet üzerinde yapılan analizler, bilim insanlarının şimdiye kadar sadece varsaydığı bu hayalet soyu açığa çıkardı. Çin’in güneybatısındaki Yunnan bölgesinde yer alan Xingyi arkeolojik alanında bulunan Erken Neolitik Çağ’a ait bir kadının DNA’sı, aynı zamanda Tibet halklarının kökenlerine dair ipuçları da barındırıyor.
“Muhtemelen onun gibilerden daha fazlası vardı, fakat henüz örneklenmediler” diyor çalışmanın ortak yazarı, Pekin’deki Omurgalı Paleontolojisi ve Paleoantropoloji Enstitüsü’nden paleontolog Qiaomei Fu.
Fu ve meslektaşları, Science dergisinde yayımlanan çalışmalarında Çin’in güneybatısından alınan 127 insan genomunun analizini sundular. Bu iskeletlerin büyük çoğunluğu 1.400 ila 7.150 yıl öncesine tarihleniyor ve Çin’in en yüksek etnik ve dilsel çeşitliliğine sahip bölgesi olan Yunnan’dan geliyor.
Araştırmacılar, “Bu bölgede yaşamış eski insanlar, Doğu ve Güneydoğu Asya’daki tarihöncesi topluluklarla ilgili kalan pek çok sorunun yanıtlanmasında kilit rol oynayabilir” diyor.
Bu yanıtsız sorular arasında, Tibet Platosu’nda yaşayan halkların kökenleri de bulunuyor. Önceki çalışmalar, Tibetlilerin kuzeydoğu Asya kökenlerinin yanı sıra gizemli ve benzersiz bir hayalet soydan da geldiğini göstermişti.
Araştırmacıların analiz ettiği en yaşlı birey, Tibetliler ile bu hayalet soy arasındaki kayıp halkayı temsil ediyor.
Hayalet soyu bulmak
Yunnan bölgesindeki Xingyi arkeolojik alanında, Neolitik Çağ’dan (MÖ 7000–2000) Tunç Çağı’na (MÖ 2000–770) kadar uzanan dönemlere ait birçok mezar bulundu. Bu mezarların en altında, mezar eşyası bulunmayan bir kadın iskeleti keşfedildi. Karbon tarihleme bu kadının yaklaşık 7.100 yıl önce yaşadığını gösterdi. Diyetine yönelik izotop analizleri, onun büyük olasılıkla bir avcı-toplayıcı olduğunu ortaya koydu.
Ancak Xingyi_EN adı verilen bu kadının genom analizi şaşırtıcıydı: Genetik yapısı ne Doğu ne de Güney Asya’daki popülasyonlarla büyük benzerlik taşıyordu. Bunun yerine, sadece modern Tibetlilerde rastlanan ve “hayalet popülasyon” olarak adlandırılan, çok daha derin bir Asya soyuyla bağlantılıydı.
“Hayalet popülasyon”, daha önce hiçbir iskelet kalıntısında rastlanmamış, ancak eski ve modern DNA verilerinin istatistiksel analizleri yoluyla varlığı öngörülen insan topluluklarını ifade ediyor.
Xingyi_EN’de görülen bu gizemli atasal yapı, Neandertaller ya da Denisovalılar gibi bilinen eski insan türleriyle de eşleşmiyor. Araştırmacılara göre, bu kadın yaklaşık 40.000 yıl önce diğer insan gruplarından ayrılan, daha önce bilinmeyen bir soy hattına ait. Bu soy hattına “Temel Asyalı Xingyi soyu” adı verildi.
Bu soy binlerce yıl boyunca diğer insan gruplarından izole şekilde yaşamış; yani aralarında gen karışımı olmamış. “Bu olası izolasyon, bu atasal gen yapısının diğer popülasyonlarla karışmadan devam etmesine olanak tanımış olabilir” diyor Fu.
Ancak zamanla, Xingyi_EN’in akrabaları Doğu Asya kökenli diğer gruplarla genetik olarak karıştı. “Ortaya çıkan bu karışık popülasyon uzun süre varlığını sürdürdü ve bugün bazı Tibetlilere genetik katkı sağladı” diye açıklıyor Fu.
Yine de araştırmacılar, bu sonuçların ihtiyatla değerlendirilmesi gerektiğini vurguluyor. Çünkü genetik kanıtlar yalnızca tek bir kişiden geliyor. Bu nedenle, Xingyi_EN ile Tibet’teki hayalet soy arasındaki ilişkiyi tam olarak anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var.
Live Science. 30 Mayıs 2025.
Makale: Wang, T., el al. 2025.
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >